Dat is nooit een echte geweest/vrijdenkende hypocrisie. CXT.
Het is een vrij standaard zinnetje: "Was je wel echt christen?" Je moet oppassen je bekeringsverhaal van christen naar atheïst te vertellen aan een christen, want dan krijg je die vraag met redelijke waarschijnlijkheid te horen. Bij veel christenen wilt het er niet in dat je God kunt verliezen als je echt gelooft. God laat zijn kinderen namelijk niet los, dus wie niet meer gelooft, was nooit echt christen. Dan gaat men er al snel van uit dat je jezelf wel christen noemde, maar God nooit echt hebt ervaren, of nooit echt zijn woord hebt begrepen.
Toch hebben christenen niet het monopolie op deze drogreden. Met een regelmaat kom ik dezelfde soort opmerking tegen in het kamp der vrijdenkers. Dan klinkt het natuurlijk iets anders: "Dan is het nooit een echte geweest." Een echte vrijdenker wordt er dan bedoeld. Logisch, als je écht een vrijdenker bent, kún je gewoon niet (terug) keren naar het geloof in God. Want iemand die goed nadenkt, en zich niet laat leiden door dogma's, krijgt alles op orde en ziet dat zo'n entiteit niet kan bestaan. Overigens is dat al een dogma: de menselijke rede kan de Waarheid ontrafelen. Deze dogma steunt op een premisse: de Waarheid bestaat. Dogma 1 gaat voor aan dogma 2: de wetenschap is het gereedschap dat de mens kan gebruiken om de Waarheid te ontrafelen. Met genoemde opmerking is betreffende vrijdenker tweemaal hypocriet: dezelfde drogreden gebruiken met betrekking tot de beoordeling van andermans 'overtuiging' naar aanleiding van bekering én komen met het (impliciete) geloof: ik heb de Waarheid in pacht. Als 'gelovige' kun je je zoiets veroorloven, maar als vrijdenker niet. Natuurlijk is iedereen in zekere zin een gelovige, maar het vrijdenken staat voor het loslaten van dogma's. Of dat mogelijk is, is de vraag, aangezien vrijdenken bestaat om de Waarheid te vinden, wordt er al geloofd in de Waarheid (welke dat ook mag zijn). Maar waar de gelovige een bepaalde overtuiging heeft, en deze wilt behouden, is de vrijdenker (zoveel mogelijk) bereid alles los te laten als de argumenten een degelijk alternatief bieden. Dit houdt in dat de vrijdenker kritisch is en blijft. Vrijdenkers zijn mensen als iedereen, maar uiteindelijk toch ook gelovigen als iedereen. En net als iedereen hebben ze niet de Waarheid in pacht.
Dit zeg ik niet omdat ik tegen vrijdenkerij ben. Integendeel, ik heb het lef mezelf een vrijdenker te noemen. Maar ik ben iemand die zijn vijanden laat en zijn vrienden slaat. De gelovige mag van mij zijn geloof houden, de vrijdenker niet.
CXT
18 november 2009