Lineaire tijd
Lineaire tijd, waarbij er eerst een begin was, een genesis, wij nu in het midden leven en er straks een eindtijd zal komen, is met het christendom onze wereld ingekomen. Het staat in groot contrast met andere visies op tijd zoals de meer cyclische die er aan vooraf ging, waarin generaties elkaar opvolgen in oneindige successie, zonder echt begin of einde.
Ragnarok bijvoorbeeld, dat is wel het einde van de wereld, maar tegelijkertijd ook weer het begin van een nieuwe wereld, dus in die zin veel minder een daadwerkelijk einde. Ook hebben goden als Odin en Zeus een vader, wiens vader weer een vader heeft, etc. Ze zijn geen daadwerkelijk begin.
Of het meer dan toeval is kan ik niet zeggen, maar het christelijke kruis zelf, een van de machtigste symbolen die onze wereld ooit gekend heeft, heeft de vorm van de t van tijd. Het kruis zoals wij dat kennen lijkt een beetje op de kleine letter t, maar het eigenlijke martelwerktuig waar Jezus mee aan zijn einde kwam had in werkelijkheid een T-vorm zoals de hoofdletter T.
Zie bijvoorbeeld:
Je kunt de lineaire tijd ook weergegeven zien in het christelijke symbool als een verticale streep die zich van de voorgrond naar de achtergrond beweegt tegen de horizon die wordt uitgebeeld door de horizontale streep. In vergelijking daarmee kan de cyclische tijd worden weergegeven door het symbool van de slang die in zijn eigen staart bijt. Ieder einde is dan weer een nieuw begin, maar in het christelijke beeld blijven ze van elkaar gescheiden en zijn gebeurtenissen permanent en voor eeuwig.
Nu de macht van het christelijke wereldbeeld afneemt ontstaat er dus ruimte voor alternatieve visies op het verloop van tijd.
Een van de modernere visies, een die goed aansluit bij het concept van een toekomst die het heden beïnvloed, is de visie waarin de toekomst eerst komt, gevolgd door het verleden, om tenslotte in het heden uit te komen.
Dus in plaats van:
verleden > heden > toekomst
Krijg je dan:
toekomst > verleden > heden
De toekomst is primair, als dat waar we naar uitkijken en verlangen, en wat de noodzaak van het conceptualiseren in werking doet treden. Vervolgens komt het verleden, waar we de mogelijke toekomst mee vergelijken voor aanwijzingen die ons kunnen helpen en richting kunnen geven, en in de wisselwerking daartussen komt dan het heden tot stand.
Weer en heel andere manier om te denken over een toekomst die het heden beïnvloed is om je voor te stellen dat de oorzaak het gevolg niet vooruit duwt, zoals tandwielen die op elkaar ingrijpen, maar dat het gevolg de oorzaak naar voren trekt, zoals bij de de aandrijfketting van een motorfiets.
