axxyanus schreef: ↑04 sep 2024 09:32
Amerauder schreef: ↑03 sep 2024 16:03
axxyanus schreef: ↑02 sep 2024 16:10
Hoe kan je dan beweren dat de werkelijkheid talig is als taal de werkelijkheid niet kan omvatten.
Omdat wij mensen zijn, en dus talige wezens. Ook dat kan soms lijken als een bijkomstig detail dat er verder niet zoveel toe doet, maar het doet er natuurlijk alles toe.
Wij conceptualiseren de werkelijkheid om er over te kunnen communiceren.
Zoveel is algemeen bekend. Tot hier heeft niemand moeite om dit in te kunnen zien.
De moeilijkere stap zit het hem nu in het inzien dat onze ervaring van de werkelijkheid zelf, door exact ditzelfde proces beïnvloed wordt. Dat het er zelfs mee overlapt.
Wij leren wat de dingen in de wereld zijn, in de talige omgang met andere mensen. Niemand doet dat als Tarzan in zijn eentje. We hebben allemaal ouders, vrienden, leraren – iedereen.
Hoe wij de werkelijkheid ervaren, is onderdeel van exact datzelfde conceptualiseren dat in deze interacties plaatsvindt. Je ziet een vage vorm in de verte, je ouders zeggen: “boom” – zo is het dat wij,
samen met anderen, middels de taal de werkelijkheid leren kennen.
Je begrijpt reeds hoe dit conceptualiseren plaatsvindt in de communicatie tussen mensen. Je begrijpt enkel nog niet hoe ontzettend ver het reikt. Hoe enorm de consequenties ervan zijn.
Daarvoor heb je mij nog nodig.
axxyanus schreef: ↑04 sep 2024 09:32
Wij mensen zijn ook tweebenig, daaruit kan je niet besluiten dat de werkelijkheid tweebenig is.
En toch is dat zo.
Hoe belachelijk het ook klinkt, het moet wel zo zijn, of we zouden alles wat we weten over evolutie uit het raam moeten gooien.
Ga maar na – onze zintuigen hebben zich ontwikkeld om de wereld te ervaren op een manier die in ons staat stelt de wereld te navigeren op de manier waarop wij dat doen – namelijk, tweebenig.
Het is totaal onlogisch, zo niet onmogelijk om je voor te stellen dat onze zintuigen zich daar onafhankelijk van zouden hebben ontwikkeld, d.w.z. op een manier anders dan daar in totale samenspraak mee.
Voor vissen zal de wereld dus ook anders zijn. Niet totaal anders, maar anders op dit punt. Vissen zullen zwaartekracht anders ervaren dan wij.
Nu, onze ervaring van de wereld, dat is de wereld. Dat is het moeilijkere punt.
De zintuigen liegen namelijk niet, ze laten ons de wereld zien, precies zoals die is. De enige wereld die er is, zelfs de enige mogelijke.
Een andere wereld is er niet. Dat is confronterend, en soms ook een beetje eng, want het betekent dat we die zekerheid waar we zo innig naar verlangen nooit zullen verkrijgen, van God niet, en zelfs van de objectieve buitenwereld niet.
Daarom is het moeilijk om in te zien, het valt zwaar om te accepteren dat deze twijfelachtige, steeds veranderende, van onbekende krachten afhankelijke wereld die wij ervaren alles is wat er is.
(En dan kom je op de vraag wat
zijn eigenlijk betekent, maar dat is weer even een brug te ver voor nu.)
axxyanus schreef: ↑04 sep 2024 09:32
Als je voor een talige werkelijkheid wil argumenteren dan moet je toch een betere logica hanteren dan een eigenschap van de mens rechtstreekts op de werkelijkheid te projecteren.
Je doet de mens nu af als een toevallig en niet zo belangrijk deel van de werkelijkheid, maar dat is natuurlijk niet zo. De mens is een uitermate noodzakelijk onderdeel van het geheel, waar we niet omheen kunnen.
Een werkelijkheid zonder de mens, dat kun je je niet eens voorstellen, laat staan dat het echt zo zou kunnen zijn. Dit is enigszins vergelijkbaar met het jezelf verliezen in abstracties waar Peter en heeck soms een handje van hebben.
Van sommige uitspraken moet je je gewoon even proberen een voorstelling te maken om in te zien dat ze niet bruikbaar zijn om tot hoger begrip te komen. In de voorstelling wordt namelijk zichtbaar dat ze geen enkel raakvlak met de realiteit bezitten. Om nuttig te zijn moet er enig raakvlak zijn, tussen uitspraak en realiteit, hoe klein ook. Zelfs een sprookje kan daar niet zonder.
axxyanus schreef: ↑04 sep 2024 09:32
Ik heb de indruk dat je de werkelijkheid verwart met hoe jij ermee omgaat en dat je veel te snel hoe jij ermee omgaat veralgemeent naar iedereen.
Ik weet inderdaad iets beter dan anderen het persoonlijke van het algemeen-menselijke te onderscheiden. Dat is wat mij in staat stelt om van sommige dingen te beweren dat ze in het algemeen geldig zijn, waar anderen hier iets menen te zien wat wel eens “subjectief” genoemd wordt.
Hoe we de dingen precies indelen, dat verschilt per mens. Dat we het doen, dat geldt voor iedereen.
Uiteraard verschillen wij van mening over kleine, onbelangrijke details. Dat is evident. Dat is voor het overgrote deel semantiek, onenigheid over de manier waarop we iets
benoemen, waar we het in de grond van de zaak gewoon over eens zijn. En natuurlijk weet ik niet precies in hoeverre al deze dingen ook voor dieren en planten gelden, dat weet niemand.
Maar wat de kenmerken van de mens in het algemeen betreft kun je een heel eind komen, veel verder dan vanuit een naïeve opvatting mogelijk lijkt te zijn.
Wittgenstein geeft een voorbeeld: je ziet iemand zich per ongeluk snijden met een mes. Hij zegt au! En trekt zijn hand terug. Kun je nu werkelijk volhouden dat je geen idee hebt wat er in zijn geest omgaat? Nee, dat weet je heel goed, en het is op die manier dat jij en ik heel goed van elkaar weten hoe het is dat wij de werkelijkheid ervaren. Hoe sommige dingen helemaal niet zo “subjectief” zijn als ze lijken.
axxyanus schreef: ↑04 sep 2024 09:32
Amerauder schreef: ↑03 sep 2024 16:03
Probeer je maar eens een universum voor te stellen zonder taal.
Hoe zou dat eruit zien? Vormloze chaos tegen een eindeloos niets? Moleculen die in het rond zweven zonder concrete vormen te krijgen?
Maar zelfs dat zijn talige voorstellingen.
Ja en? We hebben nu eenmaal talige voorstellingen nodig om over iets te kunnen communiceren. Maar ik kan mijn ogen sluiten en allerlei vormen voor de geest halen zonder dat ik die direct conceptualiseer. Jij kan dat blijkbaar niet maar dat is jouw probleem. Jij lijkt te denken dat omdat ik ze moet conceptualiseren alvorens ik mijn voorstelling kan beschrijven dat ik al moet conceptualizeren voor ik mij een voorstelling kan maken maar dat is niet mijn ervaring.
Jawel, dat is conceptualiseren. Dan vergis je je simpelweg omtrent de betekenis van dit woord.
Je iets voor de geest halen – precies dat is wat conceptualiseren is.
Concept betekent voorstelling. Dat, wat je je voor de geest haalt is zo’n voorstelling.
Beschrijven is ook conceptualiseren ja, dat klopt. Maar überhaupt een voorstelling maken, is dat ook. Vergelijk het maar met tegen jezelf praten. Je beschrijft iets aan jezelf, in zekere zin.
Denk er even over na. Ik heb het nu goed uitgelegd, denk ik, maar je blijft steken in een eenzijdig begrijpen van woorden. Soms kan een woordenboek dan helpen, of zo’n thesaurus als waar heeck mee komt.
Zo dus.
Dit is wat ik bedoel met een semantische discussie. We zijn het niet ‘werkelijk’ oneens – je begrijpt de betekenis van het woord ‘concept’ gewoon nog niet volledig. Of, iets neutraler gezegd, wat ik daar precies mee bedoel.
axxyanus schreef: ↑04 sep 2024 09:32
Neem een Jazz ensemble. Denk je nu echt dat die de hele tijd conceptualizeren terwijl ze op elkaar inspelen? Of dat het genot dat luisteraars ervaren op een of andere manier het gevolg is van conceptualizering?
Jazeker, absoluut.
Dit is dus precies hoe je iets te nauw denkt over het woord concept, waar een woordenboek je bij zou kunnen helpen.
Er zijn verschillende lagen van conceptualiseren. Uiteraard kun je allerlei vormen van conceptualiseren benoemen die de spelers en luisteraars op dat moment niet beoefenen. Dat is waar. Maar dat wijst er enkel op dat conceptualiseren meer is dan enkel die dingen.
Jij lijkt voornamelijk aan zelfbewuste, met een gerichte intentie gestuurde conceptualisaties te denken. Ik ben het natuurlijk met je eens dat dat niet het geval is in dit voorbeeld.
– en hoe zou je kunnen denken dat ik zoiets zou kunnen denken, vraag ik me dan af… ik denk niet dat je dat werkelijk kunt geloven –
Het conceptualiseren dat ik hier benoem speelt zich uiteraard grotendeels on- en onderbewust af.
En dat spreekt ook geheel voor zich. Normaal gesproken zijn we er immers helemaal niet bewust mee bezig, hoe wij de wereld aan het tekenen zijn. Daar heb je eerst mij voor nodig, om daar bewust van te worden. En zelfs dan blijft het moeilijk te zien, niet in de laatste plaats om de vele goede redenen die je hebt om je tegen deze waarheid te verzetten.