Maar dat is toch juist de vraag? Als je met dat als aanname vertrekt dan is het ook logisch dat je daar dan weer op uit zult komen.
Andersom is echter net zo goed waar. “Het universum”, wetenschappelijk begrepen, is slechts een subset van “het waargenomene”. Daarom is het ook zo treffend is dat men het in Dune heeft over “the known universe” ipv “the universe”. Dat legt de nadruk op wat het eigenlijk is dat we zo noemen.
De wetenschap beperkt zich tot wat we kunnen waarnemen en is daarmee inherent subjectief van aard. De vraag wat er eventueel buiten de waarneming zou kunnen bestaan is strikt genomen onwetenschappelijk. Dat is meer iets voor de mysticus.
Hoe bedoel je dit? De berekeningen waar het model het product van is zijn strikt beperkt tot de geestelijke activiteit waarmee het model wordt opgeworpen. Hoe zou “het universum” iets kunnen berekenen?
Je kunt je afvragen waar dit berekenen vandaan komt; in ieder geval komt het niet uit “het universum” in de zin van het plaatje dat in het model getekend wordt. Het plaatje kan geen energie voortbrengen – laat staan de benodigde rekenkracht om een model te kunnen laten functioneren.