Peter van Velzen schreef: ↑27 apr 2024 02:33
VseslavBotkin schreef: ↑27 apr 2024 01:54
Peter van Velzen schreef: ↑27 apr 2024 01:28
De voornaamste idee die we moeten bestrijden is, die welke moreel gezag toekent aan wat ze beschouwen als het woord van god, en nergens ander aan (zoals William Lane Craig) Of vind jij dat het idee van Genocide op commando van een oude tekst niet bestreden moet worden?
Je kunt ook genocide plegen in naam van de wetenschap. Adorno en Horkheimer zien dat (de Holocaust) als de ultieme moderne gebeurtenis: de gerationaliseerde, technisch geperfectioneerde vernietiging van een groep mensen. Rationaliteit
an sich is, vrij letterlijk, waardeloos. Misschien is dat dan wel het echte gevaar: niet dogmatische autoriteit die subcultureel wordt toegekend aan heilige boeken maar het veel hegemonischere idee van "feiteninstituten" die een wereldbeeld voorschrijven, zoals tijdens die koortsachtige maatschappelijke sfeer gedurende de coronacrisis naar voren kwam.
Je kunt alles doen uit elke naam. Maar de Holocaust was niet rationeel. Wat was de zin er van immers?
Om het inferieure ras te verdrijven. De joden waren inferieur: dat was kennis voor de nazi's. De specifieke rassenleer van de nazi's was niet mainstream, maar had qua geest zeker wel raakvlakken met ideeën die populair waren in die tijd. De Amerikanen hadden een soortgelijke wetenschappelijke rechtvaardiging om de segregatie recht te praten.
Je kunt een irrationeel besluit weliswaar op rationele manier uitvoeren, maar dat maakt het besluit zelf niet rationeel! Het is in tegendeel precies hetzelfde als WLG doet. Een besluit moreel juist verklaren, omdat een machtig persoon het zou willen. En nog gekker is, dat die persoon niet eens het bevel heeft hoeven geven. Zijn trawanten deden dat zonder hem er over lastig te vallen. Ze hadden immers ZIJN woord gelezen in ZIJN boek? Ook genocide in naam van de wetenschap lijkt me niet rationeel. Wetenschap gaat over het verzamelen en verspreiden van kennis. Die kennis (=wetenschap), kun je toepassen en je kunt beweren dat je dat uit naam van de wetenschap doet. Maar het doel (van genocide met name), dient niet de wetenschap. Je leert er weinig van, integendeel men verwijderde veel kennis van degenen die met vermoordde.
Wat bedoel je met een "irrationeel" besluit?
"Rationaliteit" is niks. Je kunt rationeel over een bepaald onderwerp of kwestie zijn, d.w.z. er redenen en verantwoordingen voor geven, maar je kunt niet rationeel zijn over het geven van redenen zelf. Ik vind zelf het (pragmatische) onderscheid tussen waardenrationaliteit en instrumentele rationaliteit wel nuttig hier; het laatste is gericht op nut en efficiëntie, het eerste op moreel sentiment/'waarden'. Als de hond van de buurman mij wakker houdt zou ik misschien instrumenteel-rationeel denken dat ik hem met een klap met de schep om het leven breng, maar niet waarden-rationeel.
Vanuit het gezichtspunt van de nazi's was de Holocaust niet irrationeel. In tegendeel. Als je alle ophitserige propaganda en nationalistische kitsch moest geloven, kwam je simpelweg op die conclusie uit. De joden zijn een probleem, en er moet eens een eindoplossing komen op dat probleem. Zo was bijvoorbeeld homoseksualiteit helemaal niet zo lang geleden nog een geestelijke stoornis in de DSM. Kennis ontstaat binnen een bepaald paradigma, zowel een kenparadigma als een moreelparadigma (waar dat van toepassing is). Een Democraat in Amerika ziet de criminaliteit onder zwarten als bewijs voor systematisch racisme, een (zeer rechtse) Republikein ziet het als het bewijs dat ze zich na zoveel jaar nog steeds niet kunnen gedragen.
Verder is "Wetenschap" bestrijden in zekere zin off topic. Wetenschap (=kennis) bestrijden is dom. Waarschijnlijk nog iets dommer, dan denken dat je alles al weet. maar Wetenschap is géén religie. Als wetenschappers Dogma's gaat uitvaardigen zijn ze geen wetenschappers meer, maar kunnen die Dogmas even goed gevaarlijk zijn. In zoverre heb je wel gelijk.
Ik voorzag deze opmerking al, maar besloot hem niet te voorschaduwen. Ik denk dat de vraag uit de topictitel te maken voortkomt uit bepaalde axioma's binnen het vrijdenken, waarbij beroep op dogma's op veel kritiek komt te staan. Wat ik met mijn opmerking wilde aangeven is dat ik datzelfde mechanisme waarneem bij de omgang met populaire wetenschap. Er wordt gewezen naar bepaalde autoriteiten en daar wordt dan naar geluisterd.
Ik denk zelf trouwens niet dat wetenschap over kennis gaat, trouwens.
Rovelli merkt heel scherp op - zelfs als science populariser - dat wetenschap juist over radicale onzekerheid gaat. Als iets een belemmering is bij het wetenschappelijke avontuur is het wel een bepaald beeld van "kennis", vindt hij. Juist religies beweren zulke kennis in pacht te hebben. Ik vind dat een hele scherpe zet. Kennis is altijd onder voorbehoud, binnen een bepaald toepassingsgebied, met dikke vette aanhalingstekens. Een mooi contrast met het beeld dat iemand als Dawkins bijvoorbeeld neerzet. [Deleuze presenteert iets soortgelijks als Rovelli's ideaal, maar dan binnen de filosofie. Filosofie draait voor hem niet over oplossingen of proposities die verheldering moeten creëeren, de zoektocht naar "de waarheid", maar over problemen. De oplossingen, de "kennis" die de filosofie biedt is iets secundairs, slechts een uitwas van de veel diepzinnigere problemen die eraan ten grondslag liggen].
Excuses dat deze post zo off-topic is geworden, ik wil er geen filosofietopic van maken. Als ik te breed van stof ben kun je gewoon overgaan op de orde van de dag.