Moraal onder theïsten vs. atheïsten

[dean53]

Wat ik altijd raar vind is dat men atheïsme bij dit soort zaken op het zelfde nivo zet als religies. Atheïsme IMO hoort op het zelfde nivo als theïsme. Onder theïsme heb je dan de theïstische beschouwingen zoals het christendom, hindoeïsme, .... Onder atheïsme heb je dan atheïstische beschouwingen zoals vrijzinnig humanisme of het communisme.

Maar het heeft IMO even weinig zin om het atheïsme op zich als een soort levensbeschouwing te zien als het zinnig is om theïsme op zich als een levensbeschouwing of religie te zien.

Ik gaf mijn gedachten bij de vraag: "Is atheïsme de nieuwe religie?". Of atheïsme ergens moet ingedeeld of geplaatst worden heb ik buiten beschouwing gelaten.
Wat denk je zelf ... ontwikkelt het atheïsme zijn eigen dogma's en gebruiken of wat is haar evolutie in de komende maatschappelijke ontwikkelingen? Toch belangrijke vragen als je atheïsme naast theïsme plaats. Hoe zie jij dat ze op dat niveau concurreren?

[axxyanus]

Wat ik altijd raar vind is dat men atheïsme bij dit soort zaken op het zelfde nivo zet als religies. Atheïsme IMO hoort op het zelfde nivo als theïsme. Onder theïsme heb je dan de theïstische beschouwingen zoals het christendom, hindoeïsme, .... Onder atheïsme heb je dan atheïstische beschouwingen zoals vrijzinnig humanisme of het communisme.

Maar het heeft IMO even weinig zin om het atheïsme op zich als een soort levensbeschouwing te zien als het zinnig is om theïsme op zich als een levensbeschouwing of religie te zien.

Ik gaf mijn gedachten bij de vraag: "Is atheïsme de nieuwe religie?". Of atheïsme ergens moet ingedeeld of geplaatst worden heb ik buiten beschouwing gelaten.

Door je bezig te houden met die vraag op de manier dat je gedaan hebt, heb je impliciet atheïsme op het zelfde nivo als religies gezet.

Wat denk je zelf ... ontwikkelt het atheïsme zijn eigen dogma's en gebruiken of wat is haar evolutie in de komende maatschappelijke ontwikkelingen? Toch belangrijke vragen als je atheïsme naast theïsme plaats. Hoe zie jij dat ze op dat niveau concurreren?

Ik vind dat een rare vraag. Het lijkt me een even zinnige vraag als de vraag of er gemeenschappelijk spelregels kunnen ontstaan tussen alle mensen die geen gezelschapspel spelen.

[Georgie]

Ik vind dat een rare vraag. Het lijkt me een even zinnige vraag als de vraag of er gemeenschappelijk spelregels kunnen ontstaan tussen alle mensen die geen gezelschapspel spelen.

Voltreffer axxyanus!
Hier raak je de kern van wat het verschil is tussen theïst zijn en atheïst zijn

In een eerdere post schreef je:

heïsme IMO hoort op het zelfde nivo als theïsme. Onder theïsme heb je dan de Ttheïstische beschouwingen zoals het christendom, hindoeïsme, .... Onder atheïsme heb je dan atheïstische beschouwingen zoals vrijzinnig humanisme of het communisme.

Volgens mij bestaat "het Atheïsme" niet. Eigenlijk net zo min als "Het Theïsme"
De term "theïsme" is een verzamelnaam voor alle vormen, stromingen en varianten van het geloof in een (of meer) opperwezen met alle daarbij horende consequenties voor het dagelijkse denken en doen zoals geboden en verboden, dogma's, rituelen, leefregels, kledingwetten, spijswetten en wat er nog meer bij verzonnen wordt, terwijl "atheïsme" de term is die gebruikt wordt voor iedereen die niet gelooft in zo'n soort opperwezen. Er zijn geen "atheïstische" geboden en verboden, dogma's, rituelen, leefregels, kledingwetten, spijswetten en wat er nog meer bij verzonnen wordt.

Ps
Communisme heeft in principe niks met atheïsme te maken. Dat Karl Marx atheïst was en Lenin en Stalin waarschijnlijk ook (ik schrijf "waarschijnlijk" omdat het bekend is dat Stalin tot orthodox geestelijke is opgeleid. Of hij dat geloof ooit met zoveel woorden afgezworen heeft weet ik niet. Van Lenin weet ik te weinig om daar iets over te zeggen.) betekent niet dat het communistische systeem op atheïstische beginselen is gebaseerd. Dat zou ook niet kunnen, want die zijn er namelijk niet.
Voor het communistische systeem was "de kerk" een concurrerende machtsorganisatie die bestreden moest worden.

[Georgie]

Bij dieren is wel degelijk een aanzet naar moreel gedrag aanwezig denk ik.
Een goed voorbeeld is het overgave gedrag na een gevecht bij veel diersoorten na een gevecht.
De winnaar doodt dan de ander niet, maar laat hem gaan.

Klopt. Dat gebeurt altijd. Het is dan ook geen keuze, maar een instinctieve reactie en heeft daarom niets met de menselijke moraliteit te maken.

Honden kunnen echt spijt hebben van een wandaad en kunnen zich dat goed aantrekken.
(Bij katten kun je dat wel vergeten. )

Zo is er wel meer op te noemen denk ik.

Ik denk dat het niets met spijt te maken heeft, maar alles met angst voor straf en dat is precies hoe theïsten denken en dat abusievelijk “de menselijke moraal” noemen

Maar nogmaals ten overvloede vermeld.
Dit is niet het zelfde als veel menselijk handelen, wel kan de mens dat daaruit ontwikkeld hebben.

Best mogelijk

[Mullog]

Bij dieren is wel degelijk een aanzet naar moreel gedrag aanwezig denk ik.
Een goed voorbeeld is het overgave gedrag na een gevecht bij veel diersoorten na een gevecht.
De winnaar doodt dan de ander niet, maar laat hem gaan.

Klopt. Dat gebeurt altijd. Het is dan ook geen keuze, maar een instinctieve reactie en heeft daarom niets met de menselijke moraliteit te maken.

Niet altijd. Chimpansees, leeuwen, bidspinkhanen, kolibries, slangen en nog veel meer soorten vechten vaak of altijd tot de dood erop volgt.

Ook altruïsme komt regelmatig in het dierenrijk voor.

Het is de aanzet tot de menselijke moraal. Als er een evolutionair voordeel is om niet tot de dood te vechten wordt er, uitzondering daargelaten, niet tot de dood gevochten. Anders wel. Veel ingewikkelder is het niet.

[Georgie]

Theïsten hebben de verantwoordelijkheid voor hun denken en doen overgedragen aan een hogere autoriteit, "god", "allah", "jaweh" enz. genoemd. Zij verwarren gehoorzaamheid aan die hogere autoriteit met het dragen van eigen verantwoordelijkheid. Dat noem ik immoreel.
Daarom zijn theïsten in mijn ogen dus principieel immoreel.

Dit is niet alleen een generalisatie over de grote meerderheid van de mensen, maar er zit ook een denkfout onder.

Geen generalisatie. Geen denkfout
De kern van het geloof is het bestaan van een “alziende, alwetende, almachtige” externe autoriteit (enkelvoeud/meervoud) plus een “eeuwige ziel” die voortleeft of reïncarneert na de lichamelijke dood, plus een “hiernamaals” waar die ziel hetzij in eeuwige gelukzaligheid, hetzij in eeuwige verdoemenis voortleeft als beloning of straf voor het denken en doen tijdens het leven. Of, bij reïncarnatie gaat die ziel over in een nieuw lichaam, dat, afhankelijk van de manier van leven hetzij ‘hoger’ (kastesysteem) hetzij ‘lager’ is, tot eventueel een heel laa=ge diersoort aan toe.
Deze kerngedachte is in de loop van de millennia op de meest verschillende en fantasierijke manier uitgewerkt tot de varianten die we nu kennen.
Wat de mensen er in hun persoonlijk leven mee doe is een andere zaak. In mijn ogen is zelfs het “goede” doen vanuit het geloof, “omdat god het wil” in de kern immoreel. Denk aan Moeder Theresa. Denk aan de katholieke zusters die ‘gevallen vrouwen’ en hun ‘ongewenste’ kinderen opvingen en vervolgens tot slavenarbeid dwongen. Denk aan de massagraven vol baby- en peuterlijkjes die op de terreinen van hun kloosters werden gevonden. Denk aan de vele aanrandingen en verkrachtingen van katholieke priesters en ander geestelijken, aan de manier waarop de kerk daarn]mee omging en -gaat. Denk aan de gedwongen kerstening door de eeuwen heen, tot diep in de 20e eeuw. Denk aan de Taliban en de Iraanse ayatollahs en hun houding t.o.v. de vrouw. Denk aan het moslimifadisme. Denk aan “het Uitverkoren volk” en het “beloofde land”. Zie ook de problematische houding van onze eigen Cu m.b.t. moderne inzichten en bijbehorende wetgeving over abortus en een zelfgekozen dood/ En de botte weigering van de SGP hierbij.
Allemaal “goed”, gezien vanuit het betreffende geloof.
Immoreel in mijn ogen.

Of je nu staat achter een godsbeeld, een politieke stroming of een maatschappelijke beweging: in de meeste gevallen geeft dat slechts een richting of een kader aan. Daarbinnen probeert het gros van de mensen zijn/ haar verantwoordelijkheid te nemen.

Klopt.
Maar geen politieke of maatschappelijke stroming heeft zo’n allesomvattende invloed op het leven als religie. En de verantwoordelijkheid die ze nemen is die tegenover hun godheid inplaats van tegenover hun medemens.
Bovendien gaan politiek en maatschappelijke stromingen over het publieke domein. De samenleving of delen daarvan en altijd over het aardse leven met verantwoordelijkheid tegenover de medemens en –bij rigide dictaturen- over gehoorzaamheid aan het regime.

Veel theisten hebben een godsbeeld dat helemaal geen gehoorzaamheid eist. Het gaat om moraal, een beeld van wat het goede is. Maar dat hebben milieu activisten of socialisten ook..

Hier maak jij dezelfde vergissing als die theïsten. Zij zien hun gehoorzaamheid aan voor moraliteit. Dat is hun (al vele generaties lang) aangepraat door hun geloofsorganisatie. Zij weten niet beter.
Iedereen heeft een beeld van wat het goede is. Ik probeer duidelijk te maken dat dat beeld bij theïsten verkeerd is. Het is niet eigen, vanuit de eigen medemenselijkheid en integriteit ontwikkeld inzicht, maar aangepraat “inzicht”. De meningen en opvattingen van derden, die beweren dat zij “de wil van god” kennen.

Bij slechts een deel van de theisten draait het om gehoorzaamheid, en daar zijn theisten zeker niet uniek in (inmiddels geldt hetzelfde voor de meeste Republikeinen)..

Daar heb ik zo mijn twijfels over.

[Georgie]

Zo is het me duidelijk, dank daarvoor. Ik begreep het principieel niet zo in zijn veralgemeende vorm als dat het voor alle theïsten (mag ik zeggen 'gelovigen in een opperwezen?) zou gelden. Moraliteit en ethisch handelen zo meen ik, komen tot uiting in gedrag, zoals je zegt in bijvoorbeeld medemenselijkheid en verantwoordelijkheidszin

Openbaringsgodsdiensten volgen inderdaad een gedragscode die vastligt in geboden en verboden of die vastliggen in artikelen van het geloof in die godsdienst.

Bestaan er dan ook andere godsdiensten?

Zijn de gelovigen die deze geboden en verboden (wetten?) uitvoeren dan principieel immoreel?

Hun geloof, het fundament waarop zij hun hele levenshouding op baseren legt de verantwoordelijkheid voor hun denken en doen bij een externe autoriteit. Niet bij henzelf. Als zij de dogma’s, de wetten en de leefregels maar navolgen zijn ze moreel goed bezig –denken ze. Het komt niet bij hen op dat die houding –het afschuiven van de verantwoordelijkheid op een ander– immoreel is. Dus ja, in mijn ogen denken en doen gelovigen immoreel en zijn dat daarom dus ook.

Ik denk dat zij immoreel handelen als zij de geboden overtreden of er zich niet naar gedragen. In een overtreding wordt de integriteit geschonden van zowel het gebod als wel van de eigen principes.

Ik zie dat anders.
Moraliteit is een heel persoonlijke houding die niets met ge- of verboden te maken heeft.
Moraliteit gaat over de universele “eeuwige” normen en waarden die voor de hele mensheid, al sinds haar prille jeugd als soort gelden, heel kort geformuleerd: Pleeg geen moord. Steel niet. Lieg niet en bedrieg niemand.
En over medemenselijkheid, empathie, betrokkenheid, hulpvaardigheid, verdraagzaamheid de minimaal nodige eigenschappen voor het goed functioneren binnen de groep (Zij gelden dan ook in principe alleen binnen de groep) Het is ook niet toevallig dat juist het overtreden van deze normen en waarden in alle strafwetgeving wereldwijd strafbaar is, al verschillen de interpretatie en de uitwerking ervan van land tot land.

Als de gelovigen de wetten naleven dan schenden zij hun integriteit van hun godsdienstbeleving niet. Dan handelen zij niet immoreel maar bouwen juist aan vertrouwen en eerlijkheid in hun relaties.
Dat geldt volgens mij ook zo voor het nemen van verantwoordelijkheid.

Ik vraag mij af of dit iets met integriteit te maken heeft.
Ik zie het meer als zoiets als een gevoel van veiligheid. De zekerheid dat deze manier van handelen de goedkeuring van die “alziende enz” externe autoriteit heeft. Dat geeft inderdaad een gevoel van vertrouwen.
Maar het is het vertrouwen van
"Jantje zag eens pruimen hangen,
o! als eieren zo groot.
't Scheen, dat Jantje wou gaan plukken,
schoon zijn vader 't hem verbood.
Hier is, zei hij, noch mijn vader,
noch de tuinman, die het ziet:
Aan een boom, zo vol geladen,
mist men vijf zes pruimen niet.
Maar ik wil gehoorzaam wezen,
en niet plukken: ik loop heen.
Zou ik, om een hand vol pruimen,
ongehoorzaam wezen? Neen..
Voord ging Jantje: maar zijn vader,
die hem stil beluisterd had,
Kwam hem in het loopen tegen
voor aan op het middelpad.
Kom mijn Jantje, zei de vader,
kom mijn kleine hartedief!
Nu zal ik u pruimen plukken;
nu heeft vader Jantje lief.
Daar op ging Papa aan 't schudden,
Jantje raapte schielijk op;
Jantje kreeg zijn hoed vol pruimen,
en liep heen op een galop.

Een kinderlijk vertrouwen in gehoorzaamheid en beloning.
Maar het veroorzaakt ook pinlijke dilemma’s en morele spagaten. De liefhebbende gelovige ouders die worden geconfronteerd met de homoseksualiteit van hun kind, of de ongewenste zwangerschap van hun dochter. Inge Bosscha heeft ooit op haar site https://dogmavrij.nlgeschreven dat, toen zij haar moeder vertelde dat zij de kerk verliet, die reageerde met “Ik had liever dat je stierf” Die twee, moeder en dochter hielden van elkaar, zoals een ouder en een kind van elkaar houden. Haar hele site staat vol met dit soort verhalen.

Immoreel handelen zie ik niet als eigen aan de persoon maar eigen aan de gedragingen van een persoon. Iemand gedraagt zich immoreel maar is daarom niet per definitie immoreel.

Zoals ik hierboven schreef: moraliteit is een heel persoonlijke levenshouding die zich uit in het denken en doen van een persoon..
Eigenlijk een aangeboren vaardigheid, net zoals lopen en praten. En net zoals lopen en praten en al die andere aangeboren vaardigheden moet die ontwikkeld worden. De mens, geboren als a-moreel wezen moet zijn moraliteit ontwikkelen, net zoals hij moet leren lopen en praten. en hier schiet de opvoeding in een gelovige omdeving tekort. Die blijft steken bij de oorspronkelijke gehoorzaamheid en de angst voor straf en de hoop op een beloning.
Dat gelovigen ondanks dit tóch een zekere eigen verantwoordelijkheid ontwikkelen (vandaar die deilemma’s en morele spagaten) is logisch, net zoals ze ook zonder hulp kunnen leren lopen en praten

Als iemand getuige is van onbillijke behandeling maar niets doet om dit te verhelpen uit angst voor sociale afzondering of conflict, dan wordt hierdoor zijn morele integriteit geschonden. De persoon is daarom niet principieel immoreel maar zijn gedrag is een schending van zijn morele integriteit.

Dat is juist en dat geldt zowel voor theïsten, als voor atheïsten. voor zover er bij hen sprake is van morele integriteit, want ook atheïsten kunnen immoreel zijn.

[TIBERIUS CLAUDIUS]

Ik denk dat het niets met spijt te maken heeft, maar alles met angst voor straf en dat is precies hoe theïsten denken en dat abusievelijk “de menselijke moraal” noemen

Het is niet de angst voor straf, want het is soms zo dat de troost van de baas niet helpt.
Het is dan een vorm van zelfverwijt.

[Leon]

Er is nog een groot verschil tussen theïsten en atheïsten:
Theïsten zijn principieel immoreel
Atheïsten hebben de keuze tussen moreel en immoreel gedrag
.

Afgesplitst van Is atheïsme de nieuwe religie? Maria

Dus als je theïst bent, ben je immoreel. Wat een generalisatie.

[Peter van Velzen]

Er is nog een groot verschil tussen theïsten en atheïsten:
Theïsten zijn principieel immoreel
Atheïsten hebben de keuze tussen moreel en immoreel gedrag
.

Afgesplitst van Is atheïsme de nieuwe religie? Maria

Dus als je theïst bent, ben je immoreel. Wat een generalisatie.

Georgie ziet theisten als mensen die hun god boven de moraal verheffen. En welke theist kan zeggen dat dit niet waar is?
Maar anderzijds, kan een theist ook denken dat zijn god eist dat hij NIET blindelings gehoorzaamd, maar tracht onderscheid te maken tussen een vers van de duivel (= een valse moraal) en een vers dat wellicht navolging verdient. Wie dat doet is moreel bezig. Dat is de wijsheid die ik aan Salmon Rushdie's boek heb ontleent. Maar ook Rusdie zal toegeven dat hij niet perfect is.

[HierEnNu]

Dus als je theïst bent, ben je immoreel. Wat een generalisatie.

Zulks is niet slechts een generalisatie, het slaat ook nergens op!
Net zoals atheïsme niet veel meer betekent dan de afwezigheid van geloof in God,
zo betekent theïsme niet veel meer dan de aanwezigheid van geloof in God.

Theïsme

Theïsme is het geloof in een god of goden als hogere macht.
Het is het tegenovergestelde van atheïsme of nontheïsme.
Deze vorm van theïsme stelt alleen dat er één of meerdere goden bestaan en
is verder onafhankelijk van het aantal goden
waarin wordt geloofd, hoe deze goden zijn gedefinieerd
of wat hun relatie tot de wereld is.

Bovendien gaat Georgies redenatie niet op voor alle theïsten:

Theïsten hebben in allerlei variaties en onder allerlei namen een "alziende, alwetende, almachtige" bovenmenselijke, bovennatuurlijke, bovenaardse entiteit gecreëerd die hun vertelt wat "Het Goede" is en wat "Het Slechte", die erop toeziet dat de mens zich aan die regels houdt, m.a.w. gehoorzaamt. En hen naar eigen goeddunken zonder nadere verklaring daarvoor beloont of straft.

Theïsten hebben de verantwoordelijkheid voor hun denken en doen overgedragen aan een hogere autoriteit, "god", "allah", "jaweh" enz. genoemd. Zij verwarren gehoorzaamheid aan die hogere autoriteit met het dragen van eigen verantwoordelijkheid. Dat noem ik immoreel.
Daarom zijn theïsten in mijn ogen dus principieel immoreel.

Voor bijvoorbeeld het theïstisch satanisme gaat Georgies redenatie sowieso niet op.

[TIBERIUS CLAUDIUS]

Bij dieren is wel degelijk een aanzet naar moreel gedrag aanwezig denk ik.
Een goed voorbeeld is het overgave gedrag na een gevecht bij veel diersoorten na een gevecht.
De winnaar doodt dan de ander niet, maar laat hem gaan.

Klopt. Dat gebeurt altijd. Het is dan ook geen keuze, maar een instinctieve reactie en heeft daarom niets met de menselijke moraliteit te maken.

Niet altijd. Chimpansees, leeuwen, bidspinkhanen, kolibries, slangen en nog veel meer soorten vechten vaak of altijd tot de dood erop volgt.

Ook altruïsme komt regelmatig in het dierenrijk voor.

Het is de aanzet tot de menselijke moraal. Als er een evolutionair voordeel is om niet tot de dood te vechten wordt er, uitzondering daargelaten, niet tot de dood gevochten. Anders wel. Veel ingewikkelder is het niet.

Ik heb nergens gezegd dat het algemeen geldig is,

Maar dit is wel een goede aanvulling.

[TIBERIUS CLAUDIUS]

Dus als je theïst bent, ben je immoreel. Wat een generalisatie.

Zulks is niet slechts een generalisatie, het slaat ook nergens op!
Net zoals atheïsme niet veel meer betekent dan de afwezigheid van geloof in God,
zo betekent theïsme niet veel meer dan de aanwezigheid van geloof in God.

Theïsme

Theïsme is het geloof in een god of goden als hogere macht.
Het is het tegenovergestelde van atheïsme of nontheïsme.
Deze vorm van theïsme stelt alleen dat er één of meerdere goden bestaan en
is verder onafhankelijk van het aantal goden
waarin wordt geloofd, hoe deze goden zijn gedefinieerd
of wat hun relatie tot de wereld is.

Bovendien gaat Georgies redenatie niet op voor alle theïsten:

Theïsten hebben in allerlei variaties en onder allerlei namen een "alziende, alwetende, almachtige" bovenmenselijke, bovennatuurlijke, bovenaardse entiteit gecreëerd die hun vertelt wat "Het Goede" is en wat "Het Slechte", die erop toeziet dat de mens zich aan die regels houdt, m.a.w. gehoorzaamt. En hen naar eigen goeddunken zonder nadere verklaring daarvoor beloont of straft.

Theïsten hebben de verantwoordelijkheid voor hun denken en doen overgedragen aan een hogere autoriteit, "god", "allah", "jaweh" enz. genoemd. Zij verwarren gehoorzaamheid aan die hogere autoriteit met het dragen van eigen verantwoordelijkheid. Dat noem ik immoreel.
Daarom zijn theïsten in mijn ogen dus principieel immoreel.

Voor bijvoorbeeld het theïstisch satanisme gaat Georgies redenatie sowieso niet op.

Je Link is een slechte:

Men verwart er Satanisme met Luciferianen.

Ik vind immoreel niet het juiste woord, daar het kwaadaardigheid veronderstelt.
A-moreel lijkt me beter voor wat er wordt bedoeld, namelijk dat men geen eigen moraal zou hebben.

[Georgie]

Er is nog een groot verschil tussen theïsten en atheïsten:
Theïsten zijn principieel immoreel
Atheïsten hebben de keuze tussen moreel en immoreel gedrag
.

Afgesplitst van Is atheïsme de nieuwe religie? Maria

Dus als je theïst bent, ben je immoreel. Wat een generalisatie.

Georgie ziet theisten als mensen die hun god boven de moraal verheffen. En welke theist kan zeggen dat dit niet waar is?

Je antwoord sluit bijna aan bij wat ik bedoel. Theïsten verheffen hun god niet boven de moraal. Zij denken dat hun god (dwz zijn geboden en verboden, leefregels en wetten)de moraal ZIJN. Zij leven in de veronderstelling dat de god van hun eigen geloofsstroming het enige echte morele kompas is. Alle andere zijn van de duivel en dus vals zoals jij ook al zegt.

Maar anderzijds, kan een theist ook denken dat zijn god eist dat hij NIET blindelings gehoorzaamd, maar tracht onderscheid te maken tussen een vers van de duivel (= een valse moraal) en een vers dat wellicht navolging verdient. Wie dat doet is moreel bezig. Dat is de wijsheid die ik aan Salmon Rushdie's boek heb ontleent. Maar ook Rusdie zal toegeven dat hij niet perfect is.

Hier zit een wonderlijkef contradictio in: EISEN dat je NIET GEHOORZAAMD wordt?
Maar ook: proberen onderscheid te maken tussen de "ware" moraal van god en de "valse" moraal van de duivel blijft een externe autoriteit ggehoorzamen inplaats van het eigen morele oordeelsvermogen volgen.

[Georgie]

Er is nog een groot verschil tussen theïsten en atheïsten:
Theïsten zijn principieel immoreel
Atheïsten hebben de keuze tussen moreel en immoreel gedrag
.

Afgesplitst van Is atheïsme de nieuwe religie? Maria

Dus als je theïst bent, ben je immoreel. Wat een generalisatie.

Ja. Net zo als:
'Veeboeren zijn principieel milieuvervuilend'
En ik weet dat er bioboeren zijn die gewetensvol en zorgvuldig proberen de belasting van het milieu zoveel mogelijk te beperken, maar toch: ook hun vee blijft co2 en andere schadelijke stoffen in te grote hoeveelheden uitstoten en het voer dat ze gebruiken blijft noodzakelijkerwijs, alleen al door de schaal waarop het geproduceerd wordt milieubelastend. Dus…
Lees verder Peter van Velzens post vlak onder die van jou en mijn reactie daarop een eindje verderop.
(Maar ik ben bezig met een meer gesructureerd verhaal om mijn stelling te verduidelijken. Heb nog wat tijd nodig.)