Een veelgehoorde verklaring op dit forum voor bijna-doodervaringen (BDE's) is dat ze ontstaan tijdens het herstel van de hersenen na een hartstilstand. Volgens deze visie zouden BDE-herinneringen gevormd worden wanneer de hersenen weer zuurstof krijgen en hun functies hervatten. (Peter, Heeck, Axxuanus et al) Echter, recent onderzoek werpt twijfel op over deze verklaring.
Een studie gepubliceerd in The Journal of Neuroscience onderzocht de effecten van zuurstofgebrek (hypoxie) gevolgd door re-oxygenatie op geheugenvorming bij muizen. De resultaten toonden aan dat de herintroductie van zuurstof leidde tot een ontstekingsreactie in de hersenen, specifiek via de activering van het enzym caspase-1. Deze ontstekingsreactie verstoorde het vermogen van de muizen om nieuwe herinneringen te vormen na de hypoxieperiode.
Laboratorium- en klinische data tonen consequent dat zelfs gedeeltelijke hypoxie (SpO₂ ≈ 75-85 %) reeds de hippocampale plasticiteit lamlegt:
Mechanisme Neurowetenschappelijk bewijs
Blokkade van LTP – langetermijnpotentiatie vormt het “moleculaire geheugen-engram”. Hypoxie reduceert NMDA-GluN2B expressie en schakelt CA3→CA1-LTP uit, met blijvende leercurveschade in ratten
pmc.ncbi.nlm.nih.gov
.
Adenosine-overstroom – energiecrisis → extra ATP-afbraak → adenosine bindt A1-receptoren → synaptische transmissie downreguleren. Hypoxie/re-oxygenatie blokkeert nieuwe geheugenvorming via adenosine-A1, terwijl eerder opgeslagen informatie nog deels kan worden opgeroepen
jneurosci.org
.
Selectieve kwetsbaarheid CA1 – het cruciale “tijd-stempel”-gebied van episodisch geheugen sterft eerste af. CA1-neuronen vertonen de hoogste gevoeligheid voor ischemie- en hypoxie-insulten in mens en dier
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
.
Neurotrofine-depletie – minder BDNF → geen synaptisch herstel. Ischemie/hypoxie onderdrukt BDNF & GDNF in hippocampus, wat neuronaal verlies en geheugendeficit bestendigt
pmc.ncbi.nlm.nih.gov
.
2. Menselijke data: van mild tot extreem zuurstoftekort
Experimentele hypobarische kamers & veldstudies
Acute hoge-hoogte-blootstelling (< 24 u) induceert binnen uren meetbare achteruitgang in leer- en herinneringstaken, terwijl basale aandacht relatief gespaard blijft
pmc.ncbi.nlm.nih.gov
.
Chronische blootstelling (> 3 mnd) aan 3000-4500 m leidt tot blijvend slechter episodisch en werkgeheugen bij bewoners en militairen
pmc.ncbi.nlm.nih.gov
sciencedirect.com
.
Laboratorium-intermittente hypoxie (15 % O₂, 2 h) vermindert prestaties op n-back-werkgeheugentaken bij gezonde volwassenen, gemeten met fMRI en verminderde hippocampale BOLD-respons
atsjournals.org
.
3. Functionele beeldvorming: wat ziet men in de hersenen?
DALING in hippocampale oxy-HB-signaal binnen 40 s na verlaagde FiO₂ (near-infra-red spectroscopy).
Onderdrukking van theta-oscillaties (< 8 Hz) die normaal nieuwe informatie coderen tijdens declaratieve leeropdrachten.
Frontopariëtale compensatie – hoe groter de hypoxische last, hoe meer prefrontale hyperactivatie om de wegvallende geheugencircuits te “overrulen”; die compensatie raakt echter snel uitgeput.
4. Samenhang met het BDE-paradox
Alles bij elkaar bevestigen deze gegevens dat het brein in hypoxische staten bijna geen nieuw episodisch geheugen kan vastleggen. Toch melden duizenden BDE-overleveraars glasheldere, gedetailleerde en levenslang blijvende herinneringen die samenvallen met periodes van (bijna) circulatiestilstand.
Conclusie binnen materialisme: herinneringen kúnnen in principe niet ontstaan onder zulke fysiologische condities.
Deze bevindingen suggereren dat het onwaarschijnlijk is dat complexe, hyperrealistische en gestructureerde en gedetailleerde herinneringen, zoals die vaak worden gerapporteerd bij BDE's, worden gevormd tijdens de herstelperiode van de hersenen na een hartstilstand. Als de hersenen moeite hebben om nieuwe herinneringen te vormen na zuurstofgebrek, zoals uit de studies blijkt, is het onlogisch te veronderstellen dat ze in staat zouden zijn om de rijke hyperrealistische en samenhangende ervaringen van BDE's te creëren in deze periode.
Zie voor studie over hypoxia en de onmogelijkheid van herinneringsopslag nadien:
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/P ... FlbQIxMAAB