Hier kun je allerlei zaken kwijt die van invloed zijn op of te maken hebben met cultuur. Bijvoorbeeld culturele gebruiken, taal, beschavingsgeschiedenis, maar ook kunst, architectuur of muziekgeschiedenis.
Bastiaan73 schreef: ↑06 apr 2023 22:59
"Zelfje" of wellicht "narcisje".
Aanvulling: "otofoto" klinkt mooi maar suggereert dat het automatisch gaat. Dat kan, d.m.v. een zelfontspanner, maar dat kan ook met een gewone camera. Selfies worden echter over het algemeen handmatig gemaakt op een slimtelefoon; men drukt zelf op de knop om uiteindelijk het zelfje te maken.
Ik zie de suggestie van automatisch (zelfbewegend) helemaal niet. 'Auto' betekent eenvoudig 'zelf'. 'Otofoto' is dus een foto die iemand van zichzelf maakt. De hippe spelling van de 70er jaren is nu echter niet meer in de mode en moet worden aangepast tot 'autofoto'. Het blijft m.i. een mooie vondst. Maar een 'zelfje' lijkt me ook een uitstekende Nederlandse vervanging van het Engelse woord.
Autofoto zou je echter ook kunnen opvatten als 'foto van een auto' .
Je hebt om het duidelijk te maken wel een mooie auto uitgekozen!
'Zelfje' wint het dus!
Overigens herinner ik me dat ik in mijn tienertijd er door een taalpurist op werd gewezen dat ik niet 'auto' mocht zeggen, maar het 'oto' moet zijn. 'Auto' klonk deze persoon als 'zeer ongeschoold' in de oren.
Het grappige is dat het in werkelijkheid omgekeerd is. Het op z'n Frans uitspreken suggereert dat je ongeschoold bent en niet weet dat het uit het klassiek Grieks komt, waar het wordt uitgesproken met de klank 'au'.
Maar goed, ik leerde braaf 'oto' te zeggen, maar eenmaal in Finland aangekomen moest ik weer 'auto' leren zeggen.
Het is in Vlaanderen ook vaak geprobeerd om Franse invloeden ruit te krijgen, maar dat heeft wisselend succes gehad. Ik weet nog dat ik in Antwerpen liep (20 jaar geleden) en dat er een levensgrote advertentie stond met de tekst "Solden, Wandelcassettespeler" . Ik moest wel even nadenken voordat ik doorhad dat ze hiermee een Walkman bedoelden. Geen Frans voorbeeld, maar wel een voorbeeld van een poging om vreemde woorden buiten te houden. Tegelijkertijd heet een H in Vlaanderen gewoon een Hache, met een stille H aan het begin. Het is in mijn ogen en oren een nogal overdreven reactie, de poging vreemde woorden buiten te houden. Zo zou je ook kunnen ageren tegen Franse woorden in het Nederlands. Maar dat in onbegonnen werk. Een woord als Boulevard bijv. kun je niet uit de Nederlandse taal weren, ondanks dat het uit Frankrijk is overgewaaid. In dit geval is het oorspronkelijke woord namelijk het Nederlandse woord Bolwerk, dat door Tsaar Peter de Grote is meegenomen naar Rusland als Boelwar (fonetisch geschreven natuurlijk). De Russen gebruikten dit woord in Frankrijk als woord voor de brede straten aldaar. En de Fransen namen het weer over. En wij weer van de Fransen. Taal is zo flexibel, dat het altijd van de ene naar de andere 'taal' wordt meegenomen. Dit soort purisme vind ik totaal overbodig. in Engeland proberen ze dit ook met het Aenglish, een Angelsaksische variant van het hedendaags Engels, met weglating van alle Franse woorden waarvoor Angelsaksiche woorden beschikbaar zijn. Dat is amusant, maar daarmee raak je alle historische verbanden kwijt. Het is juist mooi dat alle Engelse culinaire termen uit het Frans komen. De rest komt uit het Latijn en Oud-Noors. Je houdt bar weinig over. Moeten we dan in het modern Nederlands vreemde woorden gaan uitbannen, of nieuwe woorden tegenhouden. Dat lukt nooit en is eigenlijk enorm anti-talig. Barbarismen zijn trouwens volgens mij alleen strikt genomen woorden die twee talen mengen, zoals televisie, Wat Grieks en Latijn gemengd is. De vreemdste 'hobby' van veel Nederlanders is om woorden te verzinnen die volgens hun in het Afrikaans heel normaal zouden zijn. Hieronder Moltrein en Amperbroekie. Beide woorden blijken door geen Afrikaander begrijpelijk te zijn, en zo blijken er honderden te zijn die Nederlanders aan het Afrikaans toedichten, maar zeker niet Afrikaans zijn. Het blijft leuk zo'n taal, maar je zorgen maken over buitenlandse neologismen is een bijzondere vorm van nationalisme. Trots op de Nederlandse taal. De Nederlandse taal die ook maar gewoon een lokale variant is van het Oud-Germaans. Tijdsverspilling om je daar druk over te maken en bovendien getuigend van onbegrip over het ontstaan van taal.
Henry II schreef: ↑11 apr 2023 09:20Het is in Vlaanderen ook vaak geprobeerd om Franse invloeden ruit te krijgen, maar dat heeft wisselend succes gehad.
Valscherm, zonnescherm en regenscherm
vind ik veel mooier en duidelijker dan
parachute, parasol en paraplu!
Ik ben mezelf Aut libertatem aut mortem mihi da! Sapere aude Ik ben verantwoordelijk voor wat ik schrijf
niet voor iemands interpretatie Als je niet genoeg van jezelf houd om te stoppen met antiSemitische uitingen,
doe het dan voor anderen, dan draag je liefdevol bij
aan bestrijding van antiSemitisme.
Dat is jouw goed recht. Maar bedenk dat deze drie woorden, eigen ontbreekt nog 'hefschroefvliegtuig' gewoon uit het Duits zijn overgenomen. Regenschirm, Fallschirm(jäger) etc. Je kunt die wel mooier vinden dan de Franse versies, maar je loopt meteen tegen de anti-germanismen beweging aan. We hadden tot aan 1945 veel meer Duitse woorden, die daarna uit de gratie zijn geraakt. Zo wordt door dit soort censuur wel meer kapot gemaakt. Het woord Führer in Duitsland is heel lang vermeden en vervangen door Leiter. Het introduceren van zgn. Nederlandse woorden, die feitelijk uit het Duits zijn overgenomen, is geen alternatief voor woorden die uit het Frans zijn overgenomen. Tenzij je een politieke voorkeur hebt dan. Het is een gevoelskwestie. Tot aan de de 1e Wereldoorlog was Engels bepaald niet populair (2 boerenoorlogen bijv. en de annexatie van 'ons' Zuid-Afrika) en tot die tijd kwamen er veel Duitse woorden onze taal binnen gewandeld. Na de 1e Wereldoorlog werd Engels populairder. Het Duits kreeg een slechte naam in de jaren 40-45. Het Frans had een goede naam in de 19e eeuw, maar is nu ook niet meer populair. Alle Nederlandse woorden zijn per definitie woorden die uit het Proto-Germaans komen. En nog iets verder terug uit het ProtoIndo-Europees. Het zoeken naar zgn. Nederlandse woorden is een vreemde hobby. In een aantal dialecten is dit ook merkbaar. Woorden die in het Saksisch niet bestaan, zoals ziekenhuis en vliegtuig, worden meestal ook niet in het dialect uitgesproken, uitzonderingen daargelaten. Het zuiver houden van het Nederlands is een illusie, het is nooit zuiver geweest. Het is in 1637 opgelegd door de Statenvertaling, gebrouwen uit Hollandse en Brabantse dialecten voornamelijk. Daarna is er altijd strijd geweest over Germanismen, Anglicismen, Francismen etc. Hoe wil je dan een nieuw Nederlands woord maken? Door het te lenen uit een andere taal. En het maakt geen bal uit vanuit welke taal dat is. Heb jij een Nederlands woord voor Robot? Nee, geen taal ter wereld heeft dat. Ook niet voor Computer, hoewel er pogingen zijn, het Frans kent ordinateur, het Spaans ordinador, het Zweeds kent dator. Maar uiteindelijk delven die het onderspit. En terecht. Computer is een Latijns woord, geen Engels woord. Robot is een Tsjechisch/Slavisch woord. Prachtige woorden. Wij kunnen ze makkelijk uitspreken omdat die talen familie van onze taal zijn. Niemand neemt woorden over uit het Chinees, omdat we die niet begrijpen en niet kunnen uitspreken. En nee, Babi Pangang is niet Chinees maar Maleis.
Henry II schreef: ↑11 apr 2023 09:20"Wandelcassettespeler" . Ik moest wel even nadenken voordat ik doorhad dat ze hiermee een Walkman bedoelden.
Mee eens dat men hiermee niet te fanatiek moet zijn, maar ik fleur altijd op wanneer ik dit soort mooie vervangingen van een buitenlands woord tegenkom. Wat het "hefschroefvliegtuig" betreft: ik herinner me uit de schooltijd dat mijn leraar zei dat de Belgen vaak hun best doen om mooie Nederlandse woorden te verzinnen en een helicopter daar "wentelwiek" heet. Prachtige vondst!
Henry II schreef: ↑11 apr 2023 09:20"Wandelcassettespeler" . Ik moest wel even nadenken voordat ik doorhad dat ze hiermee een Walkman bedoelden.
Mee eens dat men hiermee niet te fanatiek moet zijn, maar ik fleur altijd op wanneer ik dit soort mooie vervangingen van een buitenlands woord tegenkom. Wat het "hefschroefvliegtuig" betreft: ik herinner me uit de schooltijd dat mijn leraar zei dat de Belgen vaak hun best doen om mooie Nederlandse woorden te verzinnen en een helicopter daar "wentelwiek" heet. Prachtige vondst!
Wentelwiek is een prachtig mooi woord, eigenlijk een letterlijke vertaling van helicopter. Is het daarmee een Nederlands woord? Misschien. Als er een nieuw ding uitgevonden wordt en er wordt meteen een Nederlands woord voor bedacht, dan is er een kans dat het breed in gebruik wordt genomen. En dat hangt ervan af in welke vakgebied dat is. In het begin van de computertijd, begin jaren '80 werden veel computer gerelateerde woorden in het Nederlands geïntroduceerd. Zo herinner ik me nog de term CVE (Centrale Verwerkings Eenheid) voor de CPU, welke term het niet gehaald heeft. Harde schijf heeft het weer wel gehaald. Iedereen die ik ken gebruikt de term Afstandsbediening en niet Remote. Iedereen zegt Mobieltje maar niet 'cellphone' (Engels) of 'handy' (Duits) of 'fickfon' (Zweeds). Blijkbaar bepaalt het gevoel wat je hebt met een nieuwe woord of het beklijven wil. Het doel van een nieuw woord moet dus zijn om een praktisch woord te bieden, dat goed uitspreekbaar is, herkenbaar, en gevoelsmatig klopt bij het object. Wentelwiek voldoet hier niet aan volgens mijn criteria. Wentelen en Wiek zijn beide niet erg gangbaar. Draaivleugel zou beter passen, maar het is nu te laat om dat nog te veranderen. Volgens mij was het Simon Stevin die de Latijnse termen voor zinsontleding in het Nederlands vertaalde? Daar ben ik nog steeds niet blij mee. Termen als Lijdend Voorwerp, Meewerkend Voorwerp etc. zijn voor mij nog steeds alleen maar verwarrend.
Henry II schreef: ↑11 apr 2023 16:43Dat is jouw goed recht. Maar bedenk dat deze drie woorden, eigen ontbreekt nog 'hefschroefvliegtuig' gewoon uit het Duits zijn overgenomen.
As ras[?]echte Limlander zeg ich dan in ut Limburgs [des auch Nederlands!]:
"Joah, schoeën hé? Rengel, zonneschieën EN vreeë val,
vaeh vangen det allemaol op met un scherrum!"
Het Limburgs vind ik nog bewaarwaardiger dan het ABN ook al mag het ABN geen ABN meer genoemd worden vanwege de B van Beschaafd. Ik ken vele dialecten die ik OL zou willen noemen: Onbeschoft Limburgs, omdat die vaak klinken als echte boeventaaltjes. Rare jongens die Limlanders, maar ja, de definitie van een Limlander is dan ook:
"Slecht Duits sprekende Belg"
Ik ben mezelf Aut libertatem aut mortem mihi da! Sapere aude Ik ben verantwoordelijk voor wat ik schrijf
niet voor iemands interpretatie Als je niet genoeg van jezelf houd om te stoppen met antiSemitische uitingen,
doe het dan voor anderen, dan draag je liefdevol bij
aan bestrijding van antiSemitisme.
De taal'fout' in het hier en nu kan de taalparel in de toekomst zijn en 'dichterlijke vrijheden' zijn vaak de krenten in de 'prozaïsche poëzie pap'.
Echter, dat een kwart van de jongeren het taalniveau 2F niet haalt, wat betekent dat ze al moeite hebben om een simpele reclamefolder te lezen, zou mijns inziens toch aanleiding moeten zijn om de kennelijk zeer treurige staat van het taalonderwijs flink op te krikken.
Het Nederlands staat onder druk. De verengelsing van de taal, het toenemende gebruik van emoji's, het verdwijnen van het verheven ABN, de invloed van verschillende culturen: onze taal is in verandering. En zoals bij elke verandering zijn er mensen die dit een achteruitgang vinden, terwijl anderen beargumenteren dat de taalfout van nu, de taal van de toekomst is.
VIDEO duurt 25 minuten
Zuiver Nederlands bestaat niet, zegt hoogleraar Nederlands Marc van Oosten. Hoewel volgens Van Oosten taalverandering een natuurlijk proces is, maakt hij zich zorgen over het verminderde vermogen van jongeren om complexe teksten te begrijpen, wat hij deels toeschrijft aan de staat van het onderwijs en de vele prikkels die kinderen tegenwoordig ervaren. Hij benadrukt het belang van het kunnen begrijpen van ingewikkelde gedachten en teksten om goed te kunnen functioneren in de samenleving.
Wat Nederlands taalonderwijs voor mijn zoon betreft heb ik zulks niet alleen aan school toevertrouwd en overgelaten maar ook veel aan thuisonderwijs gedaan.
Saillant detail:
tegenwoordig communiceert hij bij voorkeur in het Engels,
zeker als het om gevoel gaat en
kennelijk denkt en droomt hij ook vaak in het Engels.
Ik ben mezelf Aut libertatem aut mortem mihi da! Sapere aude Ik ben verantwoordelijk voor wat ik schrijf
niet voor iemands interpretatie Als je niet genoeg van jezelf houd om te stoppen met antiSemitische uitingen,
doe het dan voor anderen, dan draag je liefdevol bij
aan bestrijding van antiSemitisme.
Eensch was er eensch en
daarna werd het eens,
maar voor mij als LImlander blijft het eensch!
Er is echter ook een algemene verklaring voor het gebruik van eenSCH.
Het gebruik van 'sch' aan het einde van een woord is een kenmerk van bepaalde dialecten in Nederland, met name in delen van Limburg en Oost-Nederland. Dit fenomeen staat bekend als de 'scha-apocope' of 'scha-deletie'. Het is een vorm van klankverandering waarbij de 's' aan het einde van een woord wordt weggelaten of veranderd in een 'ch'-klank.
De redenen waarom ik zulks doe? Och, dialecten zijn vaak diepgeworteld in de cultuur en geschiedenis van een regio, en ik blijf graag vasthouden aan mijn dialect, wellicht als onderdeel van mijn identiteit. Ik vind het gebruik van 'sch' aan het einde van een woord ook best wel guitig.
In formele situaties geef ik volledig de voorkeur aan het Standaard Nederlands, waarbij ik zelfs meestal [overdreven!] goed mijn best doe om woorden correct te spellen:
dus ook zonder'sch' aan het einde.
Ik ben mezelf Aut libertatem aut mortem mihi da! Sapere aude Ik ben verantwoordelijk voor wat ik schrijf
niet voor iemands interpretatie Als je niet genoeg van jezelf houd om te stoppen met antiSemitische uitingen,
doe het dan voor anderen, dan draag je liefdevol bij
aan bestrijding van antiSemitisme.
Rereformed schreef: ↑07 apr 2023 09:41
Overigens herinner ik me dat ik in mijn tienertijd er door een taalpurist op werd gewezen dat ik niet 'auto' mocht zeggen, maar het 'oto' moet zijn. 'Auto' klonk deze persoon als 'zeer ongeschoold' in de oren.
Klopt het komt van het Franse automobile en dat spreek je uit als oto. Als je in Nederland weet hoe het heurt zeg je oto, taartje in plaats van gebak en ijskast in plaats van koelkast. Het laatste is ook merkwaardig want de tijd van blokken ijs om te koelen ligt al weer lange tijd achter ons.
Wie atheïsme een geloof noemt kan tot niets bekeerd worden
The person who calls atheism a religion can be converted to nothing
HierEnNu schreef: ↑28 feb 2023 12:58
Ik ben dan wel een geboren en getogen 'LimLander',
maar wel eentje met liefde voor 'onze' Nederlandse taal!
taal leeft en evolueert
moest ik het 30j geleden neit hebben moetne leren zou ik nooit weten wat het betekent
"Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu, wat unbidan we nu?"
Klinkt mij als muziek in mijn oren, zo lekker als een boterham met
sambal, mayonaise, rauwe uit en pindakaas met hagelslag mij smaakt!
Ik ga het dan ook proberen te onthouden, want het lijkt me een geweldige flirtende openingszin, stel je voor zeg, eindig ik dadelijk toch niet als alleenganger, en dat dankzij appelflap! Hoewel, eigenlijk zit ik een beetje met een 'lege nest syndroom' dus het zou niet eerlijk zijn om te suggereren dat ik nooit een nest begonnen ben, aan de andere kant:
in oorlog en Liefde is alles geoorloofd!
Ik ben mezelf Aut libertatem aut mortem mihi da! Sapere aude Ik ben verantwoordelijk voor wat ik schrijf
niet voor iemands interpretatie Als je niet genoeg van jezelf houd om te stoppen met antiSemitische uitingen,
doe het dan voor anderen, dan draag je liefdevol bij
aan bestrijding van antiSemitisme.
doctorwho schreef: ↑27 mei 2023 14:55Klopt het komt van het Franse automobile en dat spreek je uit als oto. Als je in Nederland weet hoe het heurt zeg je oto, taartje in plaats van gebak en ijskast in plaats van koelkast. Het laatste is ook merkwaardig want de tijd van blokken ijs om te koelen ligt al weer lange tijd achter ons.
As ich heej toeës gein Heulands kal, dan hebbe vaeh ut oeëver auwtoe, vlaai en fritsj.
Het koelen van flesjes bier met behulp van blokken ijs doen we echter nog regelmatig!
Ik ben mezelf Aut libertatem aut mortem mihi da! Sapere aude Ik ben verantwoordelijk voor wat ik schrijf
niet voor iemands interpretatie Als je niet genoeg van jezelf houd om te stoppen met antiSemitische uitingen,
doe het dan voor anderen, dan draag je liefdevol bij
aan bestrijding van antiSemitisme.
doctorwho schreef: ↑27 mei 2023 14:55Klopt het komt van het Franse automobile en dat spreek je uit als oto. Als je in Nederland weet hoe het heurt zeg je oto, taartje in plaats van gebak en ijskast in plaats van koelkast. Het laatste is ook merkwaardig want de tijd van blokken ijs om te koelen ligt al weer lange tijd achter ons.
As ich heej toeës gein Heulands kal, dan hebbe vaeh ut oeëver auwtoe, vlaai en fritsj.
Het koelen van flesjes bier met behulp van blokken ijs doen we echter nog regelmatig!
Dat komt, omdat er onder de rivieren moedig stand gehouden wordt tegen de oprukkende beschaving.
Wie atheïsme een geloof noemt kan tot niets bekeerd worden
The person who calls atheism a religion can be converted to nothing
.
](./images/smilies/eusa_wall.gif "Brick wall"){kind=small}
