Culturele verschillen tussen Nederland en Vlaanderen

[VseslavBotkin]

Ik weet niet zeker of dit het juiste subforum is, een moderator mag het naar inzicht verplaatsen.

De directe aanleiding voor dit topic is de volgende video die ik op YouTube voorgeschoteld kreeg:

De Nederlandse journalist Rutger Castricum interviewt daar de voorzitter van een Vlaams-nationalistische studentenvereniging, Jens(?). Ze hebben het volgende gesprek:

Jens: Het is een grote historische fout geweest, de Belgische revolutie. (...) Wij zijn van mening dat Vlaanderen en Nederland samen, dat dat één natie is, één volk. In die redenering moet die natie een staat krijg om te kunnen functioneren.
Rutger: Voel je je ook aangetrokken tot Nederland, jij persoonlijk?
Jens: Tuurlijk.
Rutger: Waar zit dat dan in?
Jens: Dezelfde taal en culturele identiteit.
Rutger: Wij verschillen ook wel heel veel, toch? Wij zijn bot en lomp, wij zijn zuinig, en Belgen zijn niet altijd even pienter! [lacht]
Jens: [lacht] Dat zijn de clichés.
Rutger: Maar Belgen zijn wel zachtaardiger, en liever en beleefde. Er zitten ook best wel verschillen.
Jens: Er zijn bepaalde verschillen, maar je kunt niet ontkennen dat we een culturele ruimte delen, dezelfde taal, dezelfde literatuur.

04:44 - 05:55

Leuk detail: merk op dat Jens, als Vlaming, wordt ondertiteld, en Rutger niet. De implicatie is dat Vlamingen moeilijk te verstaan zijn en ondertitels nodig hebben om begrepen te worden.

Ik heb er zelf wel vraagtekens bij. Volgens mij is er sprake van een scherp verschil in communicatiestijl dat wijst op verschillen in normen en waarden. Ik denk dat een belangrijke Nederlandse waarde die van eerlijkheid is. Je zegt wat je denkt en voelt zonder al te veel omwegen, ook al kan dat misschien schuren. In Vlaanderen is het volgens mij belangrijker om een prettig onderhouden te hebben en is de communicatie als gevolg veel implicieter en veel minder direct. Het voelt vervelend om iemand in verlegenheid te brengen of zelf in verlegenheid gebracht te worden, en mensen die dat doen worden met argwaan bekeken, zijn lomp, onhandig etc. Men spreekt in de sociologie ook wel van "low-context" en "high-context" culture. Ik heb zowel Vlaamse als Nederlandse vrienden en ik merk dit verschil heel duidelijk. Ik identificeer me zelf meer met de Vlaamse manier van doen (en laten); ik kom uit Nederlands-Limburg en heb als kind in België gewoond. Ik zie mezelf ook niet als Nederlander.

Wat vinden jullie van het standpunt van Jens? Zijn Vlamingen en Nederlanders hezelfde "volk" of dezelfde bevolkingsgroep? Is er echt sprake van twee culturen of misschien eerder van twee sub-culturen binnen een overkoepelende cultuur? Misschien is het leuk om wat over eigen ervaringen te delen hieromtrent.

[Amerauder]

Interessant vraagstuk en mooi contrast wordt er in de video gegeven, waarin wel iets van een paradox zit: de Vlaamse nationalisten willen bij Nederland horen, de Friese juist niet. Beide wensen zich af te scheiden van de staat waartoe ze behoren, en hebben als doel het behoudt van de eigen cultuur, maar toch lijkt dat enigszins tegenstrijdig.

Wat de verschillen tussen boven- en onder de rivieren betreft, ja, Nederlanders zijn eerlijk en direct tot het botte af. Recht door zee. In de rest van de wereld (en ook de Zuidelijke Nederlandsen) is dat anders, dan hou je rekening met elkaar en draai je om de zaken heen. Nederlanders beschouwen dat al heel erg gauw als verraad aan zichzelf, als ongeoorloofde lafheid en zwaar overdreven aanstellerij.

Ik ben daar heel dubbel over. Aan de ene kant schaam ik mij voor deze lompheid en is het ergens heel erg dom en beperkt, dit totale gebrek aan tact van ons. Aan de andere kant voorkomt het ook misverstanden en geeft het vrijheid van expressie.

Neem bijvoorbeeld kotsen. Dat is een smerig woord, dat zeg je liever niet, want het roept een naar beeld op. Dus zeggen sommigen mensen liever heel eufemistisch: spugen. Maar wat als iemand daadwerkelijk spugen bedoelt? Dan wordt dat soms voor een eufemistisch versie van kotsen gehouden – en wordt het daardoor smeriger begrepen dan de bedoeling was.

Ander voorbeeld, stel iemand heeft een plan en hij vraagt anderen om hun mening. Een Nederlander heeft dan opties, hij kan bijvoorbeeld zeggen: prima plan, of: sorry, maar dat plan van jou is gewoon totaal volkomen kut. Maar hij kan ook een tussenweg kiezen en iets zeggen als: ik heb er zo mijn bedenkingen bij. Dat laatste betekent in zo’n geval precies dat: hij heeft er zo zijn bedenkingen bij.

Maar stel nu dat een Engelsman of een Vlaming zou zeggen: ik heb er zo mijn bedenkingen bij. Je weet dan niet meer goed of hij dat echt zo bedoelt, letterlijk, of dat het eigenlijk een eufemisme is voor zijn werkelijke mening: dat het plan totaal volkomen kut is. Dat, maar dan tactisch uitgedrukt. Ook de zender van deze boodschap weet niet hoe het ontvangen zal worden – misschien bedoelt hij het wel letterlijk, als enkel een kleine bedenking, maar wordt het als eufemisme begrepen, en dan wordt hij daardoor juist onbeleefder als gevolg van een cultuur waarin men juist beleefd probeert te zijn.

Hetzelfde met complimenten. Als een Nederlander die uitspreekt dan ben je in ieder geval vrij zeker dat het gemeend is, want er zijn er maar weinig die zichzelf tot zoiets schaamtelijks zouden verlagen als een ongemeend compliment. Terwijl dat tegelijkertijd in de rest van de wereld de normaalste zaak van de wereld is en je dus als gevolg daarvan vaak niet meer goed weet wat je er nu van moet vinden.

[gerard_m]

Wat vinden jullie van het standpunt van Jens? Zijn Vlamingen en Nederlanders hezelfde "volk" of dezelfde bevolkingsgroep? Is er echt sprake van twee culturen of misschien eerder van twee sub-culturen binnen een overkoepelende cultuur? Misschien is het leuk om wat over eigen ervaringen te delen hieromtrent.

Mijn ervaring is dat de culturen van Vlaanderen en Nederland zeer sterk verschillen.

Omgangsvormen

Ik geef regelmatig presentaties en toevallig afgelopen week aan een groep Belgen. Uiterst beleefd vroeg iemand of hij een vraag mocht stellen. Na afloop bedankten de meeste deelnemers me uitgebreid, vertelden aardige dingen over hoe ze het vonden en ik kreeg ik een doosje bonbons. Ik kreeg zelfs nog een bedankje namens de groep op de mail.

Bij Nederlandse groepen roept men de vragen door de zaal en vertrekt iedereen na afloop gewoon, een bedankje na afloop is uitzonderlijk.

Taalkwestie

Tussendoor organiseerde ik met een collega een rondleiding.
De groep splitste zich vanzelf in de Vlamingen en de Walen en het eerste dat de Vlaamse groep zei: " he we zijn eindelijk weer onder elkaar". De taalkwestie is voor Nederlanders moeilijk te begrijpen.

Hierarchie

Ik heb ooit gewerkt in Belgie en het verschil in hierarchie is enorm. De bazen sprak je niet tegen en " waarom" iets moest gebeuren deed er niet toe: men deed het. In Nederland legt de baas uit waarom iets moet en kijkt de medewerker wanneer hem dat lukt. Tijdens de lunch was er een tafel met Vlamingen, met Walen en met de bazen. Na de werkdag was alle hierarchie dan weer verdwenen tijdens een pint in de kroeg.

Inrichting

De grens is niet te zien, maar je ziet onmiddelijk of je in het " aangeharkte keurige " Nederland bent of in het "rommelige" Vlaanderen

[B.S.]

Wat de Voorziennigheid heeft gescheiden zal de mens niet weder samenbrengen...(quasie diepzinnig...)

Sinds eind jaren tachtig lijken Nederland en Vlaanderen steeds meer uit elkaar te groeien. Mijn theorie is dat de komst van de VTM, de eerste commerciële tv-zender voor Vlaanderen, daar een belangrijke katalysator voor is geweest. Vlaams patois is steeds meer in de spreek - en ook geschreven taal gekomen. Als je BRT-programma's van voor de jaren negentig terugziet wordt daar nog het standaardnederlands gehanteerd. Het accent herken je natuurlijk wel, maar ondertiteling was nergens voor nodig.

Aan de andere kant blijft de Nederlandse markt wel belangrijk voor Vlaanse culturele persoonlijkheden.
En hebben Belgische mediaconcerns een belangrijk deel van de Nederlandse pers in handen weten te krijgen.

[Gerard R.]

Wat de Voorziennigheid heeft gescheiden zal de mens niet weder samenbrengen...(quasie diepzinnig...)

Sinds eind jaren tachtig lijken Nederland en Vlaanderen steeds meer uit elkaar te groeien. Mijn theorie is dat de komst van de VTM, de eerste commerciële tv-zender voor Vlaanderen, daar een belangrijke katalysator voor is geweest. Vlaams patois is steeds meer in de spreek - en ook geschreven taal gekomen. Als je BRT-programma's van voor de jaren negentig terugziet wordt daar nog het standaardnederlands gehanteerd. Het accent herken je natuurlijk wel, maar ondertiteling was nergens voor nodig.

Aan de andere kant blijft de Nederlandse markt wel belangrijk voor Vlaanse culturele persoonlijkheden.
En hebben Belgische mediaconcerns een belangrijk deel van de Nederlandse pers in handen weten te krijgen.

Ik heb de indruk, dat de 'klant', al dan niet Nederlands, van dat laatste niets of niet veel merkt.
Dan doen die Belgen het heel goed!