Luthers jodenhaat nu in de publiciteit gebracht

[Kitty]

Vorige jaar promoveerde Dr. Rene Suss op het onderwerp:
”Luthers theologisch testament. Over de Joden en hun leugens; inleiding, vertaling, commentaar” (uitg. VU University Press, Amsterdam).

Deze week kwam zijn boek uit.

Reformatorisch Dagblad 3-11-2006

Smet op het blazoen van Luther
Dr. Süss: Joodse volk heeft bij hervormer definitief afgedaan

AMSTERDAM - Een smet op het blazoen van Luther, zo lijkt het. Hervormingsdag is nog maar net voorbij of dr. René Süss presenteert deze week een studie waarin Luther en Hitler op één lijn worden gezet. „Luther, die aan de wieg van de Reformatie stond, is levenslang een Jodenhater geweest en bepaald geen kleine.”

De studie bevat een integrale vertaling van Luthers in 1543 verschenen geschrift ”Over de Joden en hun leugens”. Het boek werd deze week overhandigd aan diverse vertegenwoordigers van kerkelijk Nederland. Réne Süss promoveerde vorig jaar op het onderwerp. Deze week verscheen zijn boek in een handelseditie onder de titel ”Luthers theologisch testament. Over de Joden en hun leugens; inleiding, vertaling, commentaar” (uitg. VU University Press, Amsterdam).

De taal van Luthers traktaat is zeer scherp. Joden worden beschreven als „weerzinwekkende, blinde, verstokte liegbeesten.” Luther vraagt zich af wat christenen moeten doen met „dit verworpen, verdoemde volk der Joden.” Hij geeft daarom zijn „welgemeende raad.” „Ten eerste moet men hun synagogen of scholen in brand steken en wat niet wil branden moet men met aarde overdekken, zodat geen mens er een steen of een sintel meer van ziet, voor eeuwig niet.” De reden is dat ze geen huis mogen hebben „waarin ze Christus en ons beliegen, belasteren, vervloeken, bespuwen en schofferen.”

Andere adviezen zijn het afbreken en verwoesten van Joodse huizen, het afnemen van gebedenboeken en Talmoedleerboeken, het verbieden van rabbijnen om te onderwijzen „op straffe des doods”, een straatverbod voor Joden, het verbieden van woekeren en het verstrekken van gereedschappen aan jonge Joden en Jodinnen om hen te dwingen tot zware lichamelijke arbeid.

„Die luie schurken en rondlummelende schooiers! Ze zuipen, vreten en brengen kostelijke dagen door in onze huizen en als beloning vervloeken ze onze Heer Christus, onze kerken, vorsten en ons allen, bedriegen ze ons en wensen ons constant de dood en alle ongeluk toe.” Joden zijn „giftige, bittere, wraakzuchtige, boosaardige slangen en sluipmoordenaars en kinderen van de duivel.” Het slot luidt: „Daarom nu en voor altijd: weg met hen!”

Meer dan uitbarsting
Deze uitlatingen zijn meer dan een incidentele uitbarsting van een verbitterd en ziekelijk man, zo luidt een verzachtende uitleg van dit boek van Luther. Luther zou ook kind van zijn tijd zijn.

Süss laat in zijn boek zien dat Luthers opvattingen gedurende zijn hele leven een continuïteit vertonen. „Reeds in zijn vroege jaren is het voor Luther duidelijk dat het met het Joodse volk, dat van God los is, nooit ofte nimmer meer iets kan worden. Zeker, Luther was teleurgesteld aan het eind van zijn leven dat de Joden zich niet door de boodschap van de Reformatie lieten bekeren, maar hij was aan het begin van het leven ook al teleurgesteld. In 1526 schrijft hij in zijn uitleg van Psalm 109 dat de vloek en verstokking over de Joden zo krachtig is, dat zij in de hel moeten wegsmelten zonder er ooit nog uit te komen of rein te worden.”

De Hebreeuwse Bijbel als Oude Testament heeft voor Luther alleen betekenis als getuigenis van Christus. „Heel bewust kiest Luther voor de vertaling van Thora als Wet. De Jood verschijnt bij Luther als de werkheilige bij uitstek, het prototype van de mens die is vervreemd van zijn bestemming.”

Joodse wortels
Dr. Süss (1939) heeft Joodse wortels - hij had een Joodse vader. Zijn moeder was van lutherse origine. Ze werd Joods om met haar toekomstige man te kunnen trouwen. Süss was van 1984 tot 1999 predikant in de Nederlandse Hervormde Kerk. In 1999 legde hij zijn ambt neer en nam hij afscheid van de kerk. Hij werd weer Jood. „Ik wilde de door Hitler verbroken band met mijn vaderen herstellen”, zo typeert hij zijn overgang.

U is verweten op anachronistische wijze Luther met Hitler te vergelijken.
„Anti-Joodse stereotypen zijn nagenoeg gelijk gebleven in de geschiedenis. Ook Luther geloofde in een wereldwijde samenzwering van Joden en zijn anti-Joodse clichés en aanbevelingen en hebben achteraf beschouwd de weg naar de Endlösung mede geplaveid. De vergelijkbaarheid tussen Luther en Hitler wordt door historici dan ook nauwelijks betwist. Om het toegespitst te zeggen: het maakt voor Joden weinig uit of hun synagogen door opgehitste christenen of door even opgehitste nazi’s -die zich trouwens in de regel ook christenen voelden- worden platgebrand.”

Kortom, de nazi’s kwamen niet uit de lucht vallen. „De stelling dat er in later eeuwen door hen vooral misbruik gemaakt zou zijn van Luthers teksten in plaats van gebruik, suggereert dat de reformator iets anders bedoelde dan hij schreef. Dat lijkt mij niet het geval.”

Süss verzet zich tegen de gedachte dat teksten zoals van Luther als „dode vulkanen” beschouwd moeten worden. „Vulkanen zijn echter meestal niet dood maar slapen, om op onverwachte momenten weer te ontwaken.”

Academische vrijheid
Süss heeft het rond zijn promotie niet gemakkelijk gehad vanwege zijn vergelijking van Luther met Hitler. Hij verwijst naar de recente ontwikkelingen rond prof. Pieter van der Horst, die enkele bladzijden over het antisemitisme in de islamitische en christelijke wereld niet mocht uitspreken in zijn afscheidsrede aan de Utrechtse universiteit. „Vanuit Brussel, waar ik vorig jaar promoveerde, is op verschillende manieren druk uitgeoefend om mijn bevindingen na de promotie onder de pet te houden. Deze intimidatie had volgens mij maar één doel: discussie over de kwestie te blokkeren. Hiermee staat echter niet alleen de academische vrijheid, maar ook de grondwettelijke vrijheid van de burger ter discussie.”

Süss erkent dat de boodschap die hij uitdraagt geen prettige is. „Niet ongebruikelijk is het dan dat de boodschapper het voor zijn kiezen krijgt. Ik zou wensen dat mijn studie op de argumentatie wordt beoordeeld en ik ben wel zo eigenwijs om te menen dat ik dan ”im grossen ganzen” niet zo veel heb te vrezen.

Mijn boek is een poging tot restauratie van Luthers portret. Luther is bepaald geen kleine Jodenhater. Maar ik haast mij te zeggen dat het theologisch ook anders kan. De gedachte van Paulus in Romeinen 11 dat het Joodse volk aan het einde der tijden „als geheel” gered wordt, ontbreekt bij Luther ten enenmale. Maar ik verheel niet dat ik met de christelijke leer grote problemen heb.”

Dus niet alleen problemen met Luther, maar ook met het christendom?
„Ja, Luther is tenminste eerlijk, homogeen en een vertegenwoordiger van het orthodoxe protestantisme, hoewel hij ook volgens zijn medereformatoren qua taalgebruik over de schreef ging. Ik heb de indruk dat de huidige dialoog tussen Joden en christenen veel te soft is en dat men geen oog heeft voor de ingrijpende verschillen tussen Jodendom en christendom. Luther komt niet uit de lucht vallen, maar vertegenwoordigt een opvatting over incarnatie, rechtvaardiging en verzoening die diametraal staat tegenover het Jodendom. Dat moet, vind ik, een keer aan de orde komen.”

[mustafa]

in dit opzicht lijkt luther zich niet te hebben losgemaakt van het katholiscisme
en zo is er op (bijna) iedereen wel wat aan te merken
mohammed, paus pius de zoveelste, en nu weer luther
wie volgt?

[Antiscience]

Luther zou ook zijn vrouw geslagen hebben.
Hieruit ontstond tijdens wereldconferentie WNUSP 2004 in Vejle Denemarken,
de slagzin ; " Luther was a liar "

Voor degenigen die het weer niet begrijpen.
Iemand is schijnheilg en liegt wanneer hij/zij naar buiten toe
zo doet alsof beschaafd, moreel hoogstaand etc. en in
zijn familie een tiran is die zijn vrouw slaat.
Duidelijk zo ??

[Kitty]

in dit opzicht lijkt luther zich niet te hebben losgemaakt van het katholiscisme
en zo is er op (bijna) iedereen wel wat aan te merken
mohammed, paus pius de zoveelste, en nu weer luther
wie volgt?

Op ieder wel WAT aan de merken? Dit noem ik nu het toppunt van bagataliseren. Als je dit leest kun je toch niet zeggen, dat er maar wat aan te merken valt. Het is overduidelijk dat Luther een echte Jodenhater was en hij dit bepaald niet verborgen heeft. Op Hitler is volgens jou zeker ook wel WAT aan te merken.

Het is prima dat dit nu eens onder de aandacht van de kerken wordt gebracht en niet langer in de doofpot zit. Dat er eens duidelijk wordt wie de grote kerkhervormer Luther in weze was.

[mustafa]

maar de vraag is: sloeg luther zijn vrouw uit liefde of was hij een driftkikker die zich alleen maar afreageerde op zijn vrouw?
er wordt zoveel gedaan aan beeldvorming en ik vind dat niet zo interessant

[Kitty]

maar de vraag is: sloeg luther zijn vrouw uit liefde of was hij een driftkikker die zich alleen maar afreageerde op zijn vrouw?
er wordt zoveel gedaan aan beeldvorming en ik vind dat niet zo interessant

Laten we even on topic blijven alstublieft, dit topic gaat niet over het slaan van zijn vrouw, maar over zijn jodenhaat.

Heb je de begin posting eigenlijk wel gelezen Mustafa?

[mustafa]

in dit opzicht lijkt luther zich niet te hebben losgemaakt van het katholiscisme
en zo is er op (bijna) iedereen wel wat aan te merken
mohammed, paus pius de zoveelste, en nu weer luther
wie volgt?

Op ieder wel WAT aan de merken? Dit noem ik nu het toppunt van bagataliseren. Als je dit leest kun je toch niet zeggen, dat er maar wat aan te merken valt. Het is overduidelijk dat Luther een echte Jodenhater was en hij dit bepaald niet verborgen heeft. Op Hitler is volgens jou zeker ook wel WAT aan te merken.

Het is prima dat dit nu eens onder de aandacht van de kerken wordt gebracht en niet langer in de doofpot zit. Dat er eens duidelijk wordt wie de grote kerkhervormer Luther in wezen was.

ik ben het heus wel met jou eens hoor kitty,
maar richard wagner was ook een jodenhater en een eeuw geleden was zo ongeveer iedereen in europa dit
en ik had niet de bedoeling om dit te bagatelliseren laat staan goed te praten
dat neemt niet weg dat luthers bijdrage toch blijft dat de mensen het katholiscisme openlijk begonnen te kritiseren en dat is oke toch?

groet,

mustafa

[human2005]

wat bedoel je met?

sloeg luther zijn vrouw uit liefde

[mustafa]

wat bedoel je met?

sloeg luther zijn vrouw uit liefde

het was maar een vraagje hoor!
ruzie is een toestand waarbij je zegtwaar je later vaak spijt van hebt en ook andere noodcommunicatiemiddelen zoals slaan inderdaad, die vaak een uiting zijn van onmacht
dit hoort bij de liefde
het is niet allemaal rozengeur en maneschijn
er worden tegenwoordig vele taboe's doorbroken, maar het lijkt soms alsof er weer taboe's bijkomen
voor liefde bestaat geen gebruiksaanwizjzng
het is een ongebaand pad

en ik heb de beginposting gelezen, maar ook de reactie van antiscience
waar ik naar toe wil is dat luther wellicht een driftkikker was, die extreem kon reageren, hetgeen dan in zijn stellingnames tot uiting kwam
maar om nou meteen al mijn oordeel over luther klaar te hebben, nou nee

[Rereformed]

en zo is er op (bijna) iedereen wel wat aan te merken
mohammed, paus pius de zoveelste, en nu weer luther
wie volgt?

Wat een ongelooflijke rotopmerking na feiten waar iedere Europeaan, ongeacht zijn overtuigingen, eerder diep bedroefd om zou moeten zijn.

Dat zo'n diepe haat en zwartmakende vooroordelen als die Luther aan de dag legde, bij iemand wortel kan schieten geheel en al om theologische fantasieën, en dat hij ook nog eeuwenlang kerken met miljoenen aanhangers vertegenwoordigt die tot op de dag van vandaag bij het kwalijke ervan zelden of nooit een moment stilstaan, en tenslotte iemand tegen te komen die de zaak afdoet met zo'n onverschillige opmerking als jij nu geeft, is werkelijk onvoorstelbaar.

[Kitty]

Helemaal mee eens Rereformed. Dan kun je ook wel zo over Hitler praten. Ach ja, ieder mens heeft wel een zwarte zijde. Ontzettend foute manier van denken is dat. En ook Richard Wagner aanhalen als jodenhater is totaal niet relevant, want Richard Wagner was geen kerkhervormer die duizenden mensen achter zijn leer kreeg. Mustafa als je het over bekrompen hebt, dan is jouw visie de meest bekrompen visie die er is. En bijna een misdadige gedachtegang.

[mustafa]

ik vind het allemaal prima, maar wat willen we met deze discussie bereiken?
luther had een diepgewortelde haat jegens de joden, waar vloeit dat uit vorot?
enn hoe kunnen we ons daarvan een voorstelling maken?
bijvoorbeeld door luther te vergelijken met moslimextremisten
wat drijft deze mensen?
ik ben meer geinteresseerd in dit soort vragen dan in enkel de vaststelling dat die luther toch zo'n rotzak was

[Kitty]

Het topic gaat er niet over of Luther nu een rotzak was, maar over het feit dat dit nu door een proefschrift in de publiciteit is gekomen. Dat eindelijk eens iemand het lef had, om dit aan de kaak te stellen en onder de aandacht te brengen van de kerken. Veel mensen waren namelijk niet op de hoogte van deze zwarte kant van hun kerkhervormer. Nu wordt dat dus aan de orde gebracht. En dat is een goede zaak.

Of had jij het beter gevonden om dit maar in de doofpot te houden? Wat is nu hier je punt eigenlijk. Dat het niet uitmaakt wat Luther dacht? Of vindt je dat de joden het over zichzelf hebben afgeroepen dat hij zo over ze dacht? Wat wil je nu eigenlijk zeggen?

[mustafa]

wat betreft die laatste vraag: nee natuurlijk niet, kitty
en zeker, het is een goede zaak, en ik rende misschien te snel vooruit door vragen hierover te stellen

groet,

mustafa

[jHenosch]

Het topic gaat er niet over of Luther nu een rotzak was, maar over het feit dat dit nu door een proefschrift in de publiciteit is gekomen. Dat eindelijk eens iemand het lef had, om dit aan de kaak te stellen en onder de aandacht te brengen van de kerken. Veel mensen waren namelijk niet op de hoogte van deze zwarte kant van hun kerkhervormer. Nu wordt dat dus aan de orde gebracht. En dat is een goede zaak.

Of had jij het beter gevonden om dit maar in de doofpot te houden? Wat is nu hier je punt eigenlijk. Dat het niet uitmaakt wat Luther dacht? Of vindt je dat de joden het over zichzelf hebben afgeroepen dat hij zo over ze dacht? Wat wil je nu eigenlijk zeggen?

volgens mij was het net zo'n scrotum als mohammed.

een arrogante narcist.

want het NT is helemaal niet antijoods,

wel staat er in het oude testament dat Zijn Metgezel (door joden gezien als het joods volk), onder Zijn liefhebbers zal worden veracht.

Jesaja 53

Lees ook Zacharia 13 vanaf 6

het frappante is dat in de joodse geschriften vaak gesproken wordt over de vernietiging van het joodse volk en Zijn Herder, de Heilige Israels,

de verspreiding en hun verzameling in het Heilige land.