Oudste spoor van atheisme?

Forum met topics over agnosticisme, atheïsme, humanisme, vrijdenken en andere aanverwante onderwerpen.

Moderator: Moderators

siger

Oudste spoor van atheisme?

Bericht door siger »

Als je googelt naar de geschiedenis van het atheisme blijf je wel op je honger. De sporen zijn gewist. Zo kan het dat Alister McGrath (naar het schijnt) schrijft in zijn recent boekwerk De Ondergang Van Het Atheisme dat het atheisme slechts aanving met de Franse revolutie, en aan zijn eind kwam met de val van de muur van Berlijn. Das een geschiedenis van amper twee eeuwen, waarin atheisten net geen misdaadbende zijn die onlangs is opgerold. De eerbare atheist zal zich maar beter stilhouden, het triomfalistisch monotheisme verschijnt aan de horizon met tromgeroffel.

Volgend citaat komt van The Secular Web:
"Als atheisme een religie zou zijn, dan was het zeker de oudste levende religie ter wereld. Juist gezegd is atheisme de echte "old time religion" waarover de baptisten niet ophouden te zingen.

Atheisme is een moeilijk onderwerp alleen door de laster en foute voorstllingen die erover gepredikt en gepubliceerd worden. Zelfs de informatie erover in onze meestgerespecteerde en vertrouwde naslagwerken is het verwrongen en bevooroordeeld beeld dat door godsdiensten gepreenteerd wordt.

Net zoals in communistische landen, waar de artikelen over kapitalisme, democratie, politiek etc... altijd geschreven worden door communisten en vanuit het communistisch standpunt, zo worden in door christenen gedomineerde landen zoals de US alle artikelen over atheisme, rationalisme, vrijdenken etc... die gevonden worden in encyclopedies en andere naslagwerken geschreven door theologen, en van een christelijk gezichtspunt.

Het artikel over atheisme in de huidige Encyclopeadia Brittanica is geschreven door een Rooms-katholieke jezuiet, de eerwaarde Cornello Fabro, professor theologische filosofie aan de Univ. van Perugia, Italie. In de Encyclopedia Americana werd het artikel over atheisme geschreven door Roger L. Shinn, aan professor aan het Union Theological Seminary."
(Emmett F. Fields 1980, mijn vert.)

Hoe oud is atheisme dan wel? Ikzelf denk dat afwijzing van goden zo oud is als de afgewezen authoritaire goden zelf: dertig eeuwen ongeveer.

Maar zijn er bewijzen te vinden? Resten er nog woorden die een hint geven?

Ik post hierna wat ik vermoed de oudste sporen van atheisme te zijn. En daag meteen mijn medeforummers uit mee op zoek te gaan naar meer...
Laatst gewijzigd door siger op 18 mei 2009 20:30, 2 keer totaal gewijzigd.
Gebruikersavatar
lost and not found yet!
Bevlogen
Berichten: 4888
Lid geworden op: 05 dec 2006 18:11
Locatie: Rhodos, Ede & Rishon LeZion

Bericht door lost and not found yet! »

Ik denk dat het atheisme net zo oud is als het geloven in goden! Het een kan in mijn ogen niet zonder het ander! Waarom zou je atheist zijn indien er geen mensen zijn die in goden geloven, zonder geloven in goden kan het atheisme niet bestaan! Je krijgt namelijk in wat voor mensheid dan ook, alle neuzen naar dezelde richting.
We will dance again!
Als je meer produceert dan je klaagt, heb je gelijk! Als je meer klaagt dan produceert, blijf je achter!
Gebruikersavatar
Rereformed
Moderator
Berichten: 18251
Lid geworden op: 15 okt 2004 12:33
Locatie: Finland
Contacteer:

Bericht door Rereformed »

Onfray in zijn boek Atheologie klaagt er over dat hij met een vergrootglas moet zoeken om een rasechte atheïst in vervlogen tijden te vinden. Iemand die er nog het dichtst bij komt leeft pas in de 17e eeuw, een Portugese Jezuïet Ferreira die zijn geloof verloor en in 1636 een boekje schreef Het Onthulde Bedrog. Ferreira gelooft nergens in en beschouwt alles in de religie als bedrog: de wereld is niet geschapen, de ziel is niet onsterfelijk, er is geen hel, geen hemel, geen voorbestemming, geen erfzonde, het christendom is een verzinsel, de tien geboden vol dwaasheden, de paus een immorele en gevaarlijke figuur, de maagdelijkheid van Maria een beuzelarij, de wederopstanding onredelijk en schandalige oplichterij, het laatste oordeel complete waanzin. Maar Ferreira vergeet expliciet te vermelden dat hij atheïst is.

Eindelijk komt dan Jean Meslier (1664-1729), een pastoor uit de Franse Ardennen. Onfray zegt er dit over:
Onfray schreef:Hij schrijft een volumineus Testament waarin hij kerk, godsdienst, Jezus, God, maar ook de aristocratie, de monarchie en het Ancien Régime neersabelt; hij stelt met een ongehoorde heftigheid maatschappelijk onrecht, en de christelijke moraal aan de kaak...en verkondigt een hedonistisch atheïsme van een verbluffende moderniteit. Voor de eerste keer in de geschiedenis van het denken, wijdt een filosoof - wanneer zal het worden erkend?- een werk aan het atheïsme: hij verkondigt het, bewijst het, toont het, beargumenteert het.
Meslier scheen een groot deel van zijn leven te hebben gewijd aan het stiekem schrijven van dit testament. Het boek wordt uitgegeven in 1729, na de dood van Meslier. "De geschiedenis van het atheïsme begint", aldus Onfray.

Onfray vult de rij eerste vier grote atheïsten aan met de namen baron d'Holbach (1723-1789), die in 1768 een boek publiceerde De sacrale besmetting, Ludwig Feuerbach, De essentie van het christelijk geloof, 1841, en als vierde de man die in zijn ééntje voor een aardverschuiving zorgt: Friedrich Nietzsche.
Onfray schreef:Voor de eerste keer verschijnt er in de westerse cultuur een radikale en goed uitgewerkte postchristelijke denkwijze. Voor de grap (?) schrijft Nietzsche in zijn Ecce Homo dat hij de geschiedenis in tweeën heeft gehakt op dezelfde manier als Christus: vóór hem en na hem...helaas heeft deze filosoof geen Paulus en Constantijn de Grote, geen hysterische handelsreiziger en wereldwijde heerser om zijn bekering te transformeren in een metamorfose van de wereld...Na Nietzsche is de ideologische wereld niet meer dezelfde: hij slaat een bres in het joods-christelijke bolwerk. Hij verricht het gehele atheologische werk beslist niet in zijn eentje, maar hij maakt het eindelijk mogelijk. Nietzscheaan zijn houdt beslist niet in alle belangrijke stellingen van de filosoof klakkeloos overnemen. het is niet nodig, waarom zouden we? Nietzscheaan zijn houdt in het denken bij hem te laten beginnen. hij deed zelfs een beroep op ontrouwe discipelen, mensen die juist met hun afwijken van hun leermeester hun trouw aan hem zouden bewijzen. Meslier is de ontkenning van iedere godheid, d'Holbach de onttakeling van het christendom, Feuerbach de deconstructie van de christelijke God, maar Nietzsche zorgt voor de 'herwaardering van alle waarden', wil het atheïsme een nieuw doel laten dienen.
Onfray besluit zijn korte analyse van de geboorte van het atheïsme met deze woorden: "De hedendaagse vormen van het nihilisme hebben meer dan ooit behoefte aan een herwaardering met nieuwe oplossingen en hypothesen die eindelijk verder gaan dan de monotheïstische godsdiensten. Zarathoestra moet weer aan het werk. Slechts atheïsme kan zorgen voor een uitweg uit het nihilisme."
Laatst gewijzigd door Rereformed op 16 mei 2009 18:09, 2 keer totaal gewijzigd.
Born OK the first time
Aart Brouwer
Forum fan
Berichten: 185
Lid geworden op: 01 mei 2009 09:05

Bericht door Aart Brouwer »

Leuke vraag!

Ik zet in met de Indiase Samkhya van 600 voor Christus. Wie biedt meer? :D
There is no such thing as common knowledge any more and each of us is surprised by everybody else's ignorance. (Felipe Fernández-Armesto, Civilizations)
Gebruikersavatar
lost and not found yet!
Bevlogen
Berichten: 4888
Lid geworden op: 05 dec 2006 18:11
Locatie: Rhodos, Ede & Rishon LeZion

Bericht door lost and not found yet! »

lost and not found yet! schreef:Ik denk dat het atheisme net zo oud is als het geloven in goden! Het een kan in mijn ogen niet zonder het ander! Waarom zou je atheist zijn indien er geen mensen zijn die in goden geloven, zonder geloven in goden kan het atheisme niet bestaan! Je krijgt namelijk in wat voor mensheid dan ook, alle neuzen naar dezelde richting.
:oops: Had over het woord "bewijzen" heen gelezen.
We will dance again!
Als je meer produceert dan je klaagt, heb je gelijk! Als je meer klaagt dan produceert, blijf je achter!
Gebruikersavatar
Blackadder
Ervaren pen
Berichten: 991
Lid geworden op: 22 okt 2008 16:03

Bericht door Blackadder »

Epicurus (341 v.Chr. - 270 v.Chr.) kan je een soort atheïst noemen. ALhoewel hij het bestaan van goden niet echt afzwoer nam hij een standpunt in dat ze zich op geen enkele manier met de wereld bemoeiden , dus je kan ze net zo goed weglaten.

Hij sprak zich uit tegen elk geloof in een leven na de dood en zag ook geen bovennatuurlijke dingen, enkel dingen die we met onze zintuigen kunnen waarnemen.
Gebruikersavatar
lost and not found yet!
Bevlogen
Berichten: 4888
Lid geworden op: 05 dec 2006 18:11
Locatie: Rhodos, Ede & Rishon LeZion

Bericht door lost and not found yet! »

Blackadder schreef:Epicurus (341 v.Chr. - 270 v.Chr.) kan je een soort atheïst noemen. ALhoewel hij het bestaan van goden niet echt afzwoer nam hij een standpunt in dat ze zich op geen enkele manier met de wereld bemoeiden , dus je kan ze net zo goed weglaten.

Hij sprak zich uit tegen elk geloof in een leven na de dood en zag ook geen bovennatuurlijke dingen, enkel dingen die we met onze zintuigen kunnen waarnemen.
Goed gevonden! Wikipedia zegt er ook over: Categorieën: Atheïst | Hellenistische filosofie | Hellenistische oudheid | Oud-Grieks filosoof
We will dance again!
Als je meer produceert dan je klaagt, heb je gelijk! Als je meer klaagt dan produceert, blijf je achter!
appelfflap
Banned
Berichten: 8929
Lid geworden op: 23 mei 2005 17:16

Bericht door appelfflap »

Aart Brouwer schreef:Leuke vraag!

Ik zet in met de Indiase Samkhya van 600 voor Christus. Wie biedt meer? :D
wat met de chineze culturen zo'n 10 000 voor christus.
Gebruikersavatar
PietV.
Erelid
Berichten: 14510
Lid geworden op: 21 sep 2004 20:45
Locatie: Rotterdam

Bericht door PietV. »

lost and not found yet! schreef:Ik denk dat het atheisme net zo oud is als het geloven in goden! Het een kan in mijn ogen niet zonder het ander! Waarom zou je atheist zijn indien er geen mensen zijn die in goden geloven, zonder geloven in goden kan het atheisme niet bestaan! Je krijgt namelijk in wat voor mensheid dan ook, alle neuzen naar dezelde richting.
De eerste sporen van religie. Menselijke resten die kenmerken dragen van een rituele verbranding zijn gedateerd op 30.000 jaar terug. Aangezien religie een menselijk vinding is, kun je gemakshalve stellen dat alles wat daarvoor rondliep atheistisch was. Het begon op een gegeven moment bij de sapiens. Omdat de ontwikkeling van hominiden tientallen miljoenen jaren heeft geduurd. Is religie dus van korte duur. De periode dat de mensheid atheistisch is bestrijkt een enorme periode. Het vertelt ook iets over het evolutionaire bijprodukt wat religie is. Dat de mensheid een bepaalde ontwikkeling doormaaakte die pas in een laat stadium sporen liet zien van religieuze gebruiken. En dan hebben we het niet over geschreven teksten die slechts enkele duizenden jaren oud zijn.
Religie: Jezelf elke dag voorliegen tot je erin gaat geloven!
siger

Bericht door siger »

lost and not found yet! schreef: :oops: Had over het woord "bewijzen" heen gelezen.
Was ook geen must!
Gebruikersavatar
Rereformed
Moderator
Berichten: 18251
Lid geworden op: 15 okt 2004 12:33
Locatie: Finland
Contacteer:

Bericht door Rereformed »

Blackadder schreef:Epicurus (341 v.Chr. - 270 v.Chr.) kan je een soort atheïst noemen. ALhoewel hij het bestaan van goden niet echt afzwoer nam hij een standpunt in dat ze zich op geen enkele manier met de wereld bemoeiden , dus je kan ze net zo goed weglaten.
Zeker niet. Hij geloofde in het bestaan van goden. Dat kun je dus geenszins atheïst noemen. Komt meer overeen met latere Deïsten.
Born OK the first time
Gebruikersavatar
Erik
Bevlogen
Berichten: 4109
Lid geworden op: 02 mar 2005 18:06
Contacteer:

Bericht door Erik »

Met dank aan Nikolai.

"Diagoras of Melos (5th century BC) is known as the "first atheist". He blasphemed by making public the Eleusinian Mysteries and discouraging people from being initiated.[3]
For political reasons, Socrates in Athens (399 BCE) was accused of being 'atheos' ("refusing to acknowledge the gods recognized by the state")."
De achtste hemel is het atheïstische inzicht dat de werkelijkheid weliswaar hard is maar wel de werkelijkheid en die is zoveel waardevoller dan alle mooie, verzachtende sprookjes bij elkaar. (Gerard)

Geleid wordt enkel hij die zichzelf niet gevonden heeft. (Rereformed)
Gebruikersavatar
Rereformed
Moderator
Berichten: 18251
Lid geworden op: 15 okt 2004 12:33
Locatie: Finland
Contacteer:

Bericht door Rereformed »

Erik schreef:Met dank aan Nikolai.

"Diagoras of Melos (5th century BC) is known as the "first atheist". He blasphemed by making public the Eleusinian Mysteries and discouraging people from being initiated.[3]
For political reasons, Socrates in Athens (399 BCE) was accused of being 'atheos' ("refusing to acknowledge the gods recognized by the state")."
Dat klopt ook niet. Het woord atheïst betekende in vroegere tijden niet wat het tegenwoordig betekent. Men gebruikte deze term 'atheos' algemeen om mensen aan te duiden die niet gehoorzaamden aan de 'algemeen aanvaarde' staatgodsdienst en er zeer eigenzinnige opvattingen op nahielden, zoals de quote hierboven al uitlegt.
Zo werden christenen soms ook atheïst genoemd en toen christenen later de macht kregen maakten ze aanhangers van natuurgodsdiensten uit voor atheïst. Ook mensen als Spinoza of zelfs nog later Thomas Paine (een deïst) werden voor atheïst uitgemaakt.

In onze westerse cultuur schijnt echt 1729 de geboortedatum voor het atheïsme te zijn.
Born OK the first time
Gebruikersavatar
PietV.
Erelid
Berichten: 14510
Lid geworden op: 21 sep 2004 20:45
Locatie: Rotterdam

Bericht door PietV. »

http://beinghuman.blogs.fi/2009/01/25/w ... t-5444582/

Ook een blogger heeft zich hier op gestort.
Religie: Jezelf elke dag voorliegen tot je erin gaat geloven!
Gebruikersavatar
Blackadder
Ervaren pen
Berichten: 991
Lid geworden op: 22 okt 2008 16:03

Bericht door Blackadder »

Rereformed schreef:
Blackadder schreef:Epicurus (341 v.Chr. - 270 v.Chr.) kan je een soort atheïst noemen. ALhoewel hij het bestaan van goden niet echt afzwoer nam hij een standpunt in dat ze zich op geen enkele manier met de wereld bemoeiden , dus je kan ze net zo goed weglaten.
Zeker niet. Hij geloofde in het bestaan van goden. Dat kun je dus geenszins atheïst noemen. Komt meer overeen met latere Deïsten.
Ik beschouw hem lekker toch als een soort "de facto atheist"
Plaats reactie