PvdA: 'De Derde Weg voorbij'

[Aron]

In zijn Den Uyl-lezing, op 25 januari, haalde Wouter Bos eindelijk hard uit naar Wim Kok, de PvdA-economen en zichzelf als ‘Prins van Paars’. Een nieuw begin voor de PvdA?

Het inzicht dat verandering begint bij zelfkennis, is onder politici meestal ver te zoeken. Maar Wouter Bos deed afgelopen maandag in zijn Den Uyl-lezing een behartigenswaardige poging de sociaal-democratie én zichzelf kritisch onder de loep te nemen. Onder de titel ‘De Derde Weg voorbij’ nam hij afscheid van het links-liberale marktdenken dat sinds de jaren negentig de koers van de partij heeft bepaald.

Aanvankelijk leek het erop dat Bos zou proberen kool en geit te sparen. Hij betoogde dat de Derde Weg van Tony Blair, Bill Clinton en Wim Kok in de jaren negentig een waardevolle en noodzakelijke bijdrage heeft geleverd aan de vernieuwing van de sociaal-democratie.

Maar toen kwam de zelfkritiek. Het ging mis, betoogde Bos, toen de PvdA er tijdens de Paarse kabinetten niet in slaagde de geur van ‘neoliberale collaboratie’ weg te nemen. Dat beeld werd nog eens versterkt door de bekende uitspraak van premier Kok in 1995 over het afschudden van de ‘ideologische veren’, die de PvdA tot op heden achtervolgt. ‘Deze passage, maar misschien nog meer het feit dat de misverstanden over die veren mochten doorsudderen en niet snel weerlegd werden, vormde voor velen de bevestiging van het feit dat de PvdA definitief afscheid had genomen van niet alleen haar ideologie maar ook van haar idealen.’

Voor de goede verstaander was dat harde kritiek op Wim Kok, de Paarse partijleider die volgens critici symbool staat voor de ‘uitverkoop’ van de sociaal-democratische idealen, maar die door Bos de afgelopen jaren altijd zorgvuldig buiten schot werd gehouden.

Ook zichzelf spaarde Wouter Bos niet, als ‘Prins van Paars’ en ‘Kind van de Derde Weg’. Met de andere derdeweggers heeft hij de gevaren van het marktdenken onvoldoende onder ogen gezien, bekende hij. Tot aan de financiële crisis. ‘De derdeweg-progressieven sliepen in met een voorheen redelijk getemde vrije markt maar werden wakker met een ontketend monster.’

Uit de crisis heeft Bos de les getrokken dat het vaak ijdele hoop is de vrije markt te temmen. Het publieke belang moet soms van de markt worden afgeschermd. ‘Perfect toezicht is een illusie,’ zei Bos. ‘Het kan effectiever zijn de reikwijdte van de markt te beperken.’ Zie de gorilla Bokito: een flinke gracht werkt beter dan een dompteur.

Ook ‘de PvdA-economen’ kregen er van Bos stevig van langs. Tot nu toe leek Bos zich – al dan niet heimelijk – in het kamp te bevinden van hoogleraar Sweder van Wijnbergen, oud-politicus Rick van der Ploeg en CPB-directeur Coen Teulings, die al jaren de zegeningen van de vrije markt propageren.

Maar de kritiek van de PvdA-leider loog er nu niet om. Met hun eenzijdige begrippenapparaat (‘Het betalen voor goede zorg heet koopkrachtverlies’) verhinderen de economen volgens Bos een ‘breder welvaartsbegrip’, waarin niet alleen plaats is voor kosten en baten, maar ook voor immateriële zaken als de kwaliteit van zorg en onderwijs.

Wim Kok zat schijnbaar onbewogen te luisteren op de eerste rij. Maar na afloop kreeg Bos een donderende ovatie. Het is de vraag of hij erin zal slagen zijn imago als ‘Prins van Paars’ en ‘Kind van de Derde Weg’ definitief achter zich te laten. Maar zijn lezing lijkt wel degelijk een voorzichtig, nieuw begin.

bron: http://www.vn.nl/Archief/Politiek/Artik ... -schip.htm

Wat vinden jullie van deze nieuwe ingeslagen weg van de PvdA?

[Ongeloveloos]

Vertel eerst eens wat jij(topicstarter) er van vindt ?

[Aron]

Vertel eerst eens wat jij(topicstarter) er van vindt ?

Ik vind het persoonlijk de beste keus die de PvdA heeft gemaakt sinds het inslaan van de derde weg, ook al heeft het ook positieve kanten gehad. Echter de vrije markt is ontspoord en het is een schande dat links ook de 'vrije markt' (die helemaal niet vrij is natuurlijk) heeft omarmd.

Dit is even een korte reactie, ik moet morgen half zeven op dus ik ga nu slapen. Reageer hier maar alvast op, dan reageer ik wel weer op jullie. Zo niet, dan maak ik me verhaal morgen uitgebreider af.

[Chris H]

Ik vind het wel prettig als een politieke partij een duidelijke basisgedachte heeft waar hun beleid ook echt op gebaseerd is. Dat geeft de kiezer houvast en de partij koers.
In mijn ogen waren het oorspronkelijke doel van de PvdA -misschien een beetje erg samengevat- de arbeider verheffen (bv opleiding voor iedereen), de bestaanszekerheid van iedereen zekerstellen (AOW, WW, bijstand), en secundair zorgen dat 'de sterke schouders de zwaarste lasten dragen'.
Zo eind jaren zeventig was dat zo goed geregeld dat de fouten het meest opvielen. Zoals mensen die blijven steken in hun uitkering. Arbeiders voelden zich ook niet meer zo verplicht PvdA te stemmen want zo erg als in het begin van de eeuw was het al lang niet meer. Drees vergeten.

Wat doe je dan als partij. Je een beetje schamen voor de aanhangers met een uitkering, vanwege de rotte appels. Schrikken van de daling in zetels. Je daar op focussen en je op de kiezer richten met wat op dat moment meer aandacht heeft.

Waarom Kok precies afstand nam van het socialisme, tegelijk met Blair, snap ik nog niet maar ik hoop dat iemand anders dat kan analyseren.

Op de vraag wat ik er van vond: ik vond dat de partij geen koers meer hield. Voor de kiezer dus niet echt fijn. Dat vonden ook anderen, ik denk dat dat de SP groot gemaakt heeft: Marijnissen was wel goed in het zich richten op de kleine man, het zich afzetten tegen rechts. En consequent blijven (is ook makkelijker in de oppositie natuurlijk). Zij vulden een gat dat de PvdA achterliet op.

Dat Bos zich daar op dit moment op richt verbaasd me erg. Ik vind het voor de partij goed, maar ik wil dan wel zien dat ze het menen. Ze hadden een nogal onbekend kamerlid ik geloof mevr. Tineke Witteveen die heerlijk ouderwets kon uitvaren over Het GrootKapitaal.

Dus eerst nieuwe, rode poppetjes en een echt socialistisch beleid.
Dan geloof ik het pas.
En dan nog ben ik bang dat deze partij alweer de koers gaat verleggen als dat zo uitkomt...

Succes, Wouter!

PS ik ben geen PvdA stemmer.

[Aron]

Ja, daar twijfel ik ook over.

Het zou een zeer mooie stap zijn, maar ik weet niet of dit nou echt serieus is of een praatje voor de kiezer voor de komende gemeenteraadsverkiezingen en de eventuele verkiezingen voor de Tweede Kamer als het kabinet gaat vallen.

[Scotfan]

Het is zeer waarschijnlijk weer een verkiezingspraatje.

In het midden vissen te veel partijen in in de zelfde vijver. D66 draait goed, CU trekt nog steeds veel stemmen, ook het CDA heeft veel aanhang in het midden. Dus valt er veel te halen aan de linkerkant, waar alleen de SP en GroenLinks zitten. (en op sommige punten ook PvdD.)