Het begint meestal met niemendalletjes. Een peuter of kleuter zal meestal geen gruwelijk handelen veroorzaken, maar kan wel kleine misstapjes doen. Het eigen geweten, samen met afkeuring door een andere persoon als er een snoepje gesteeld wordt, zorgt dan meestal voor gevoelens van spijt of berouw. Een schuldgevoel.Rereformed schreef:Dit is het enige wat je erover zegt, en je verwatert het probleem tot een 'spijt hebben' en 'liever anders', alsof het om niemandalletjes gaat.Samante schreef:Ja dat klopt. Je kunt spijt hebben van iets dat je gedaan of gezegd hebt tegen een ander mens.Henry schreef:En hoe zit dat dan, Samante als we God er eens even buiten laten? Je kunt toch schuld en schuldgevoel hebben tegenover een medemens?
Het is niet wenselijk om jonge kinderen te belasten met een misplaatst schuldgevoel, bijvoorbeeld omdat de eerste mensen zwaar gezondigd zouden hebben en een jong kind daarom niet kan deugen en gered moet worden door een hogere macht met vergeving voor dat zondig zijn.
Zo'n belasting is desastreus voor sommige kinderen die daardoor ernstige schade oplopen in het eigen geweten en zich in sommige gevallen kunnen ontwikkelen tot monsters. Zo kijk ik er een beetje tegenaan.
Het godsbeeld kan ik er niet geheel los van zien, omdat ik meen dat de meeste gruwelijkheden een spirituele oorzaak hebben. En aangezien de meeste kinderen beïnvloed c.q. verpest worden door de religieuze cultuur van hun geboorteplaats, is de God waarin in die cultuur geloofd wordt niet geheel er buiten te laten.Vervolgens doe je het tegenovergestelde van waar Henry naar vroeg (laat God er even buiten).
Religie is te vaak vergif voor de geestelijke ontwikkeling van mensen.
Het geweten van mensen ontwikkelt zich op de een of andere manier. Schuldgevoel ontstaat door spijt of berouw, en dat is denk ik een natuurlijk proces als het ontstaat door eigen handelen dat door het eigen geweten wordt afgekeurd.Probeer het nog eens. Laat overdenkingen over een God er eens helemaal buiten, en vertel dan hoe het zit met schuld, schuldgevoel, het begrip 'onmenselijk handelen', vergeving, hoe 'echte liefde' zich gedraagt tegenover 'echt gruwelijk handelen'.
Onmenselijk handelen kan volgens mij plaatsvinden als mensen geen empathie en geen eigenliefde kennen. Die eigenliefde kan ontbreken als van jongs af aan wordt verteld dat mensen intrinsiek slecht zijn. Als gezegd wordt dat mensen niet deugen omdat het bij voorouders ook niet deugde.
Volgens mij raakt dan het instrument van het geweten in de war.
Vergeving door een ander kan het eigen 'schuldigvoelende geweten' afkoelen. Een schuldig geweten dat alleen maar groter wordt naarmate de tijd verstrijkt kan iemands eigenwaarde dusdanig beschadigen dat de betreffende persoon geen uitzicht meer heeft op een normaal gevoel van eigenwaarde, liefde voor zichzelf.
In die situatie ontstaan volgens mij monsters die echt gruwelijk handelen. Het ontbreken van de minst geringe eigenliefde kan ervoor zorgen dat een ander gruwelijk wordt mishandeld, soms tot de dood erop volgt.
Geen liefde voor zichzelf, maar haat in plaats daarvan, wordt dan gedeeld met anderen in de vorm van soms gruwelijk handelen.
Echte liefde, onvoorwaardelijke liefde voor zichzelf, kan men eveneens delen met anderen. Als mensen zichzelf onvoorwaardelijk liefhebben is een wereld zonder gruwelijk handelen dichterbij.