Hierbij mijn verhaal hoe mijn transitie is gegaan (Waarschuwing: Ik ben een vrouw. Het verhaal is lang.)
Van brave voorgangersdochter (zondagschool, dwarsfluiten in de kerk) naar enthousiaste christen (volop ondergedompeld in de christelijke wereld; conferenties, jeugdgroep, bidden, bijbel lezen, loven en prijzen, zoeken naar Gods plan met mijn leven).
Van kabbelend christen (kerk, kring, middenin de christelijke bubbel, met ups en downs) naar onderzoeker (wat zijn eigenlijk de basics van mijn geloof?).
En via deze route uiteindelijk, zo’n 2 maanden geleden: naar ex-christen.
Voor de doelgerichten onder jullie: helemaal onderaan dit epistel heb ik een overzicht van de grootste vragen tijdens mijn zoektocht en een lijst van bronnen die ik heb gebruikt om op zoek te gaan naar de antwoorden (allemaal aanraders wat mij betreft).
Voor de vrouwen en andere gevoeligen onder ons volgt nu eerst mijn verhaal, inclusief emoties. ☺
Ik ben een vrouw van 34, getrouwd met een vrijdenkenker (hij gaat zijn leven lang al tegen de stroom in, maar is sinds een jaar ook ‘officieel’ ex-christen).
Met mijn verhaal hoop ik andere zoekers aan te moedigen: je bent niet de enige, het is een zwaar, dapper en in mijn optiek gezond proces om je vragen serieus te nemen.
Ik hoop zelf gesteund te worden door ervaringsdeskundigen, want dit proces blijkt geen kattepis te zijn. Het is niet alleen mijn proces, maar heeft invloed op nagenoeg al mijn relaties; met ouders, familie en vrienden.
En last but not least hou ik ervan om m’n gedachten aan papier het scherm toe te vertrouwen; het helpt mij in mijn proces van verwerken. Want zo voelt het: ik moet het verliezen van mijn geloof en mijn God verwerken.
Goed.
Hoe het allemaal zo gekomen is.
Ik kom uit een baptisten nest, en ben de oudste in een gezin van 4 kinderen.
Mijn vader was tot mijn 12e voorganger in een kleine baptistengemeente in een klein dorpje, mijn moeder was actief bij de zondagschool en muziek.
Mijn kindertijd kenmerkt zich door onbezorgdheid, harmonie, een veilige en rustige basis thuis. Ik kan me vrijwel geen lastige situaties herinneren, het was altijd peis en vree.
We gingen allemaal zonder morren mee naar de kerk, luisterden naar alle verhalen. Niks aan het handje. Als kind was ik niet heel erg bezig met wat ik er allemaal van vond, het was een kwestie van ‘go with the flow’.
Op mijn 12e verhuisden we naar een grotere woonplaats, mijn vader ging ander werk doen maar bleef wel actief betrokken in de –nieuwe- baptistengemeente, als ‘oudste’. Mijn moeder was zangleidster, ik deed al snel mee in de ‘band’ met mijn dwarslfluit.
Deze nieuwe gemeente was veel groter, er waren veel meer leeftijdsgenoten, een leuke jeugdgroep en ik had al snel een paar leuke nieuwe vrienden bij wie ik me op m’n gemak voelde.
Op mijn 14e ben ik tot geloof gekomen.
Hooguit een half jaar daaraan voorafgaand was ik aan het ‘puberen’. In mijn geval stelde dat niet meer voor dan af en toe een sigaretje roken en af en toe iets te veel drinken. Geen ruzies thuis, geen losbandig gedrag. Wel buiten de lijntjes kleuren, maar hooguit 1,5 milimeter.
In die periode werd ik door 2 situaties aan het denken gezet.
Tijdens een avond lallend met vrienden door de winkelstraat lopen kwam er een man op ons af die op een liefdevolle toon iets zei in de trant van ‘Denk na over waar jullie mee bezig zijn. Waar leidt dit heen? Jullie zullen een keuze moeten maken, straks is het te laat’.
Die nacht sliep ik bij een vriendin; ik kon de slaap niet vatten. De woorden van die man bleven maar in mijn hoofd tollen. Ik voelde me aangesproken en wist dat hij tegen mij sprak.
Een tijdje later was er een jeugdavond in de kerk waar een jongen kwam spreken die een leven van drugs-sex-rock’n roll had geleid maar nu christen was geworden. Hij had een heel vurig verhaal en wist heel duidelijk over te brengen dat de weg zonder God naar totale vernieling leidt. Het keuzemoment was NU: elke minuut dat je wacht kan het te laat zijn.
Ik durfde het aan om naar huis te fietsen (goed gelet op auto’s die me zo de hel in konden rijden ☺), niet lang daarna heb ik vol overgave mijn hart aan Jezus gegeven.
Tot 2 jaar geleden vond ik mijn bekeringsverhaal goddelijk; God sprak via verschillende mensen tot mij en trok me naar zich toe. Hij had mij op het oog! Wow.
Nu kijk ik er anders naar: ik was bang om naar de hel te gaan en ik wist wat van huis uit van me werd verwacht. 1+1=2.
Als ik terugkijk op mijn 20 jaar christen zijn, heb ik verschillende periodes gehad. Beginnend als enthousiaste, radicale tiener die volop zocht naar Gods plan met mijn leven. Actief in de kerk, in de jeugdgroep, veel bijbel lezen, bidden, muziek van hillsong en consorten luisteren, dromen over een toekomst als zendeling (of andere grote dingen voor God doen), naar conferenties etc. Ik liet me op mijn 14e dopen.
Ik was iemand die niet echt haar draai kon vinden buiten de christelijke kliek. Ik wist dat God van me vroeg om op school vrijuit ‘het goede nieuws’ te delen, maar dat lukte me niet goed. Ik voelde me onzeker, schaamde me en wist niet hoe ik het moest aanpakken. Met schuldgevoel tot gevolg.
Ik voelde me niet op mijn gemak bij niet-christelijke klasgenoten en bouwde alleen vriendschappen op met anderen uit de jeugdgroep.
Vanaf ongeveer mijn 20e kwam mijn geloofsleven in steeds rustiger vaarwater terecht. Nog steeds overtuigd en blij, maar minder springerig dan daarvoor.
Ik had de ‘geestelijke ups-en-downs’ die iedereen in mijn omgeving had; een tijdje minder met God bezig waarbij ik me schuldig voelde, dan weer opnieuw toewijden en veel met God bezig zijn, om vervolgens vroeg of laat weer terug te vallen. ‘Lauw’ te worden. Ik vond mezelf vaak tekort schieten als christen en/of als mens en had regelmatig momenten dat ik God vroeg om me te veranderen en hem zei dat ik alles wilde opgeven voor Hem.
Er veranderde uiteraard niks.
Inmiddels was ik getrouwd met een man die, ondanks zijn christen zijn, een duidelijke mening had over een aantal dingen. Massa-psychologie in veel kerken, jeuk bij alles wat ‘fijn’ is, hypocrisie bij veel christenen.
Een aantal jaar geleden startte bij hem een proces van verder kijken dan zijn neus lang was en zichzelf aan de zijlijn plaatsen om vanaf een afstandje naar het christendom te kijken.
Na een paar keer binnen en buiten de zijlijn te hebben gestaan viel voor hem een jaar geleden het doek: hij was geen christen meer.
Ik had van dichtbij zijn oprechte zoektocht gezien en zijn pogingen om er met God uit te komen, en kon me vinden in zijn besluit. De kogel was door de kerk, dat gaf rust.
De afgelopen jaren had ik mezelf ook wel vragen gesteld, maar zocht de antwoorden van die vragen tot dan toe in de christelijke hoek. Het is onvoorstelbaar hoeveel boeken er bestaan over apologetiek, eindtijd, de basis van het christelijke leven; allemaal versterkten ze mijn gevoel van zekerheid dat ik het bij het juiste eind had. Hoewel er af en toe ook wel een kritisch stemmetje te horen was dat er wel opvallend veel verschillende opvattingen zijn onder christenen…
Mijn man deelde tijdens zijn proces regelmatig zijn twijfels en nieuwe ontdekkingen met mij en ik merkte dat ik daar steeds allergischer van werd. Ik wilde het er niet over hebben, deed alsof ik luisterde maar liet het het ene oor in en andere weer uit gaan.
Totdat ik na een ruzie ging nadenken over waarom ik zo’n allergische reactie bij mezelf merkte.
Ik kwam er achter dat ik bang was. Dat als ik écht en met open vizier zou gaan luisteren, ik mogelijk ook op de helling zou komen te staan.
Ik wilde mijn zekerheden niet kwijt; mijn opvattingen/overtuigingen over God, het leven en mezelf. Het veilige gevoel dat het geloof me gaf, de hoop die het grotere plaatje me bracht (leven na dit leven, dat God uiteindelijk alles recht zal zetten), de rust die ik vond in een God die er altijd en overal is etc. etc.
Het voelde steeds meer aan als dat ik bewust weg keek en niks wilde horen dat de basis onder mijn bestaan aan het wankelen kon brengen. Ongeacht of het de waarheid was.
Ik dacht hier een tijdje over na een besloot dat ik het oneerlijk vond om mijn kop in het zand te blijven steken. Niet eerlijk naar mijn man, niet eerlijk naar mezelf en uiteindelijk ook niet eerlijk naar God/het geloof. ‘Als het allemaal klopt, moet het tegen een stootje kunnen. Wat stelt mijn geloof voor als ik geen vragen mag stellen?’.
Zo gezegd zo gedaan.
Ik koos er voor om mijn zoektocht niet vanuit de christelijke boekhandel te doen, maar mijn blikveld te verruimen.
Ik voelde me net een kind die zich afvraagt of sinterklaas bestaat. Tot dan toe had ik dat antwoord gezocht in het boek van sinterklaas en keek ik het sinterklaasjournaal. Nu besloot ik verder te kijken dan mijn neus lang was.
In eerste instantie vond ik het vooral een boeiend proces en benaderde ik het vrij rationeel.
Maar na verloop van tijd merkte ik dat er dieper van binnen dingen aan het verschuiven waren.
Als ik wilde bidden, merkte ik dat ik twijfelde of de God tot wie ik bad wel zo was als ik altijd had geloofd. En gaandeweg twijfelde ik of hij er uberhaupt wel was.
Als ik het ergens moeilijk mee had en het zette, als vanouds, in troostend perspectief zette (‘God is er bij’, ‘Hij draagt me’, ‘Dit leven is tijdelijk’) merkte ik dat ik vraagtekens bij deze slogans zette. Is Hij er wel? Zorgt Hij wel voor me? Wat als dit het enige leven is? En het wél stopt bij de dood?
Ik vond het confronterend, beangstigend en voelde me een aantal maanden behoorlijk alleen en kwetsbaar. Mijn bekende copingmechanisme begon te rammelen. Wat nu?
Tijdens mijn proces deelde ik mijn twijfels op de bijbelkring en met verschillende christelijke vrienden. En gaandeweg ook steeds meer met niet-christenen.
Wat me verbaasde was het verschil in reacties.
Bij de eerste categorie varieerde de reacties van ‘je begeeft je op glad ijs’, ‘blijf dicht bij God, anders gaat het mis’, ‘als je de bijbel niet meer ziet als Gods woord is dat het begin van het einde’ tot ‘heel goed hoor, het kan je geloof uiteindelijk alleen maar sterker maken’. Ik had het gevoel dat ik me moest inhouden, mijn woorden moest wegen en vooral niet het achterste van m’n tong moest laten zien.
Bij de tweede categorie ervoer ik eigenlijk alleen maar support, respect en oprechte interesse. En zonder er iets over te zeggen konden heel veel mensen uit zichzelf bedenken wat dit proces met mijn emoties deden. Ik voelde me vrij om te zeggen wat ik dacht en stond eerlijk gezegd versteld van hoe ik me op m’n gemak voelde.
Begin van het jaar merkte ik in gesprekken over het thema dat ik diep van binnen al wist dat het klaar was. Er bleef alleen een stemmetje ‘wat als…’. Ik was nog niet zover om de knoop door te hakken.
Op een gegeven moment vond ik dat het proces me teveel uit balans haalde en besloot ik de boeken tijdelijk dicht te houden en me met andere dingen bezig te houden.
Zo gezegd zo gedaan. Rust. Even gelegitimeerd mijn kop in het zand steken.
Totdat ik ergens in begin maart een ontbijtje aan het smeren was en uit het niets het besef boven kwam borrelen: ‘Het is weg’.
Mijn geloof in God, mijn blind vertrouwen in de bijbel en de juistheid van het verhaal, mijn christen zijn.
Het landde als een baksteen en heeft behoorlijk wat tranen opgeleverd.
Het fundament wat ik tijdens mijn christen zijn ervoer, een heel groot deel van mijn historie en mijn zijn kwam in een compleet ander daglicht te staan.
De zeepbel was doorgeprikt, de oogkleppen waren af, ik stond ineens buiten het veilige pakketje waar ik de afgelopen 20 jaar in had gezeten.
Na de schok en het naakte gevoel van onbekendheid, onzekerheid en rouw begint nu langzaam maar zeker te landen dat dit een nieuwe fase is. Een nieuw begin waarin ik –eindelijk- zélf op ontdekkingstocht uit kan gaan.
Geen gebaande paden meer, geen standaard antwoorden meer, geen ‘hoe het hoort’ maar zoeken. Het niet weten en dat oké vinden. Het van verschillende kanten benaderen van lastige vragen en niet vooraf weten bij welk antwoord ik zou moeten uitkomen.
Ik kan nog niet zeggen dat ik me helemaal vrij en gelukkig voel, maar heb wel vertrouwen in de toekomst.
Ik heb geen nieuw stempeltje (als in 'agnost' of 'atheist') en vind dat nu ook niet zo nodig.
Eerst maar eens van de schrik bekomen.
Voor alle zoekers die dit epistel hebben gelezen: hou vol, doe het op je eigen tempo en eigen manier, luister vooral naar je ‘innerlijke wijsheid’ en niet teveel naar je goedbedoeldende en bezorgde omgeving.
Uiteindelijk ben jezelf degene die je leven vorm moet geven.
Last but not least: zoals beloofd hierbij mijn lijstje met ‘mijn’ vragen & bronnen.
Mijn vragen:
- Als God alles van tevoren weet, waarom heeft hij dan uberhaupt mensen gemaakt?
- Zou ik de christelijke God hebben leren kennen als ik in een moslim dorpje in Pakistan was geboren?
- Is het niet een beetje raar om God te danken voor eten op tafel en lekker weer als zoveel mensen niks te eten hebben? Waarom zou hij zoiets ‘kleins’ wel voor mij doen en niet voor zoveel anderen?
- Waarom zie ik geen verschil in het leven van christenen en niet-christenen? Percantages ziektes, scheidingen etc. zijn hetzelfde. Christenen zijn ook niet per definitie betere, leukere mensen.
- Een argument voor God is dat op de aarde alle ‘metertjes’ precies goed zijn afgesteld waardoor leven mogelijk is. Dat is wonderlijk en onverklaarbaar. Had de afstelling niet nog iets beter gekund zodat er geen tsunami’s, aardbevingen, hongersnoden, droogte etc. zouden zijn?
- Waarom lijkt de God in het OT zo’n andere dan die in het NT?
- Als de bijbel Gods woord is, waarom zijn er dan zoveel kerkrichtingen?
- Als de bijbel Gods woord is, waarom krijg je dan 10 verschillende antwoorden als je 10 willekeurige christenen dezelfde vraag stelt? Met alle 10 hun ‘eigen’ bijbelteksten om hun gelijk aan te tonen?
- Waarom zijn het vaak mensen die in de shit zitten die christen worden?
- Wie stond er naast Jezus te notuleren tijdens zijn toespraken?
- Waarom heeft Paulus zoveel in de melk te brokkelen?
- Wat is de psychologische factor van geloven; kan ik me niet net zo gesteund en geleid voelen als ik tot een potlood bid of ‘gewoon’ mediteer/stil zit en me focus op mijn ‘innerlijke stem’?
Wat heb ik gelezen/geluisterd? (ongeveer in deze volgorde)
1 Boeken van Frank Schaeffer; zoon van een bekend zendingsechtpaar die op hilarische, eerlijke, kritische en herkenbare manier schrijft over zijn jeugd, opvoeding en ontwikkeling naar een agnost-atheist (ergens tussenin) met spirituele interesse.
Dit boek was het eerste niet-christelijke boek (over christendom) dat ik las en luidde mijn 1,5 jaar van twijfel en transitie in.
http://en.wikipedia.org/wiki/Frank_Schaeffer" onclick="window.open(this.href);return false;
2 Boeken van Bart Ehrmann; een bijbelwetenschapper/historicus en ex-christen die talloze boeken heeft geschreven over het ontstaan van de bijbel, onderzoek naar (en kritiek op) het ontstaan van de teksten, het ontstaan van dogma’s zoals ‘How Jesus became God’.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Bart_D._Ehrman" onclick="window.open(this.href);return false;
3 Youtube filmpjes van debatten tussen Bart Ehrmann en verschillende christelijke denkers. Tenenkrommend. In Bart’s voordeel.
4 Boek ‘History of Christianity’; een neutrale, historische weergave van de achtergronden en het ontstaan van het christendom. Van 1000 voor Chr. tot nu. Ik ben er nog niet helemaal doorheen (1216 pagina’s)
http://www.bol.com/nl/p/history-of-chri ... 008187278/" onclick="window.open(this.href);return false;
5 Youtube gesprek van de ‘Four Horsemen’, 4 ‘grote’ atheistische denkers; Dawkins, Hitchens, Dennet en Harris.
http://nl.wikipedia.org/wiki/The_Four_H ... 3%AFsme%29" onclick="window.open(this.href);return false;
6 Youtube serie over de cognitief wetenschappelijke benadering van het christelijk geloof.
https://www.youtube.com/playlist?list=P ... 2B19C6D01C" onclick="window.open(this.href);return false;
7 Youtube filmpjes van Dan Barker, James Mulholland, e.a.; voorheen voorgangers, nu atheist.
8 Blog van Ryan Bell; was 19 jaar lang voorganger en nu ex-christen. http://www.patheos.com/blogs/yearwithoutgod/" onclick="window.open(this.href);return false;
Toen ik eenmaal open-minded al deze informatie tot me nam, viel het me op hoe logisch de verhalen en argumenten eigenlijk waren. De christelijke verhalen en christelijke antwoorden werden steeds onbegrijpelijker voor me. Alsof het antwoord al vaststond en er met heel veel kunst-, vlieg- en bijbeltekst speurwerk de route naar dat antwoord werd gelegd.
En wat ik een verademing vond was een antwoord wat ik vaak hoorde ‘Ik weet het niet zeker, maar ik vind zus-en-zo het meest aannemelijk, op basis van dit-en-dat’.
Veel succes en plezier met jullie eigen zoektocht!
Warme groeten,
Free@Last
