Was Handelingen van de Apostelen een fictie?

[Alphastar]

Ik kwam via het werk van oa. Earl Doherty langs dit idee.

Kort gezegd komt het erop neer dat er in de tweede eeuw na Christus een soort van ideologische strijd woedde tussen de Marcionieten en de Romeinse kerk. De Marcionieten hanteerden een kortere versie van het Evangelie van Lucas dan we'm nu kennen, en 10 epistelen van Paulus. Om Paulus terug te winnen voor de kerk werd vervolgens Lucas uitgebreid (met oa. de eerste twee hoofdstukken) en Handelingen in elkaar gezet om niet alleen een fictieve relatie tussen Paulus en de (andere) apostelen te creëren, maar ook om een uniform beeld van de geschiedenis van de kerk te geven.

Commentaar, iemand? Hoe plausibel is dit?

[Vilaine]

Pierre Krijbolder schreef een studie, waarin hij de hele Jezusbeweging ontbiologiseert.

De studie staat op internet: Jezus de Nazoreeër

[Fish]

Pierre Krijbolder schreef een studie, waarin hij de hele Jezusbeweging ontbiologiseert.

De studie staat op internet: Jezus de Nazoreeër

Dank voor de link.

[Kochimodo]

Commentaar, iemand? Hoe plausibel is dit?

't Zal me niet verbazen als het boek Handelingen fictie blijkt te zijn.

Eigenlijk kan je veel gebeurtenissen in Handelingen al naar het rijk de fabelen verwijzen. Zoals de Hemelvaart van Jezus in hfdstk. 1, de uitstorting van de heilige Geest in hfdstk. 2, dat zichtbare tongen van vuur zich over de discipelen verspreiden, etc. etc..

[MNb]

Het grootste deel van de bijbel is fictie, inclusief de zondvloed, de vlucht der joden door de Rode Zee en de kindermoord van Bethlehem. Wat men goed moet beseffen is dat dat de normale praktijk was in de Oudheid. Schrijvers waren niet zozeer geïnteresseerd in objectieve feiten, maar in het overbrengen van een boodschap. Hun lezers verwachtten niet anders. Men moet dergelijke verfraaiingen dus in de eerste plaats als stijlmiddel zien. De kindermoord van Bethlehem diende om te laten zien hoe belangrijk Jezus als baby al was, niet meer.
Bovendien moesten alle boeken om de zoveel decennia overgeschreven worden, omdat papyrus zo snel vergaat en perkament schreeuwend duur was. Copiisten hadden er zelden problemen mee om hun teksten te verfraaien.
Mensen als Doherty schijnen dat niet te willen of kunnen inzien. Zij negeren daarom de beproefde methoden van tekstanalyse en komen nogal eens met verklaringen die nog veel en veel ingewikkelder zijn dan de gangbare. Paulus moest teruggewonnen worden? Dreigde hij uit te treden dan? Hoe komt hij daarbij? Dat zijn zo een paar vragen die onmiddellijk bij mij opkomen. Het is typerend dat zogenaamde jezussceptici dergelijke vragen nooit stellen. Ik ben wantrouwend.
Als ik zin heb zal ik het hele artikel eens doorlezen. Maar voorlopig ben ik van mening dat de theorie van jezusmythe meer vragen oproept dan beantwoordt. Als men de logica van Doherty cs op de gehele Oudheid toepast heeft iemand als Thales van Milete ook niet bestaan. Ook heeft de slag bij Thermopylae niet plaats gevonden. Men kan dan zelfs beweren dat Julius Caesar niet is vermoord, maar rustig in zijn bed is overleden.

Dit is alvast niet waar:

ik sluit mij aan bij het grote merendeel van de Josephus-kenners dat deze teksten als latere toevoegsels beschouwt.

Zie http://www.livius.org/men-mh/messiah/me ... nts05.html

[Alphastar]

...
Mensen als Doherty schijnen dat niet te willen of kunnen inzien. Zij negeren daarom de beproefde methoden van tekstanalyse en komen nogal eens met verklaringen die nog veel en veel ingewikkelder zijn dan de gangbare.

Dan zou ik graag willen weten hoeveel jij van Doherty's werk hebt gelezen. Hij verdedigt namelijk juist de stelling dat bijvoorbeeld het evangelie volgens Marcus in feite een literaire constructie was, niet bedoeld als een beschrijving van waargebeurde verhalen, maar een product van oa. midrasj om 'wijze lessen' etc. door te geven.
Jouw beschrijving lijkt me eerder van toepassing op de doorsnee evangelist/apologeet, die gewoonlijk een bijzonder naïeve kijk op de bijbel hanteert (alles is letterlijk waar).

Paulus moest teruggewonnen worden? Dreigde hij uit te treden dan? Hoe komt hij daarbij? Dat zijn zo een paar vragen die onmiddellijk bij mij opkomen. Het is typerend dat zogenaamde jezussceptici dergelijke vragen nooit stellen. Ik ben wantrouwend.

Nee, Paulus dreigde niet 'uit te treden' in die zin. Het hele gebeuren deed zich zo ongeveer bijna een eeuw na de dood van Paulus voor.. Uit het feit dat je dit niet eens doorhebt blijkt dat je er zelf niet of nauwelijks over hebt nagedacht. En dan val je 'jezussceptici' aan op een zeer summiere weergave van hun beeld van het ontstaan van Handelingen?

Zoals ik al zei hanteerden de Marcionieten een canon met onder meer 10 brieven van Paulus. Marcion claimde zelf dat Paulus zijn (ketterse) ideeen steunde (bijv. dat het oude testament niet meer gold, dat de God van het OT een kwaadaardige schepper was en Jezus was gekomen om een andere, hogere God te openbaren).

Handelingen geeft echter een volkomen ander beeld van Paulus, nl. dat hij nauwe banden hield met de apostelen uit Jeruzalem; dat hij de Wet in stand hield, etc. Het feit dat Paulus brieven schreef wordt opzettelijk verzwegen, dat was namelijk juist het punt waarmee de Marcionieten wat van hun eigen standpunten in Paulus herkenden. Een gevolg hiervan is echter wel dat Handelingen op vele punten in conflict is met de weergave van feiten zoals we uit de brieven van Paulus kunnen halen. Wat er op zijn beurt weer op wijst dat Handelingen een tendentieus geschreven fabricatie is.

Maar voorlopig ben ik van mening dat de theorie van jezusmythe meer vragen oproept dan beantwoordt. Als men de logica van Doherty cs op de gehele Oudheid toepast heeft iemand als Thales van Milete ook niet bestaan. Ook heeft de slag bij Thermopylae niet plaats gevonden. Men kan dan zelfs beweren dat Julius Caesar niet is vermoord, maar rustig in zijn bed is overleden.

Behalve dat er niet een hoop geschriften zijn die Thales als een puur bovennatuurlijke geest beschrijven, die zijn theorieën ontwikkelde en zijn voorspelling van een zonsverduistering in een hogere, spirituele werkelijkheid deed. Van Thales doken ook niet vlak na zijn vermeende dood al geschriften op die hem beschreven als Zoon van God, Redder der Mensheid en dergelijke mooipraterij. En we hebben ook geen enkele geschriften uit de oudheid die expliciet ontkennen dat de slag bij Thermopylae heeft plaatsgevonden, of dat Caesar is vermoord. In dat soort opzichten gaat je vergelijking volledig mank.

[arthas]

De meeste bijbelwetenschappers nemen Handelingen niet als een historisch accuraat verhaal en zijn erg voorzichtig om elementen uit Handelingen te nemen voor een reconstructie van Paulus denkbeelden en geschiedenis.

Belangrijke verschillen tussen brieven van Paulus en Handelingen.

1. Paulus geeft in de Romeinen brief aan zich niet direct tot joden te richten, maar hen hooguit via de bekering van heidenen tot jaloersheid te wekken. Paulus ziet het als zijn opdracht zich puur op de niet-joden te richten. (Zie Romeinen 11, Gal 2:7-8)
Handelingen geeft een ander beeld, namelijk dat Paulus altijd eerst tot Joden predikt, en als die niet willen luisteren, dan pas naar heidenen gaat.

2. Paulus zegt van zichzelf dat hij geen goed spreker is, dat lijkt me ook wat in strijd met de uitgebreide en tamelijk gevatte redevoeringen die Lucas ons geeft. (1 Kor 2:3, ook 2 Kor. 10:10)

3. Klassiek is natuurlijk ook de tegenstelling tussen de Galatenbrief en Handelingen over Paulus' contact met de apostelen direct na zijn bekering. (Vergelijk Gal 1:15-17 met Hand. 2:23-29.)

4. Verder lijkt het er volgens mij sterk op de Handelingen het houden van de joodse wetten voor joden wel als een principiële zaak ziet, bij Paulus lijkt dat hooguit nog voor pragmatische doeleinden belangrijk (om mensen tegemoet te komen).

Dat Handelingen zou zijn ontstaan tegen de achtergrond van het Marcionitisme vind ik zelf wat speculatief. Dat Handelingen een idealistisch en theologische doel had bij het presenteren van de christelijke geschiedenis, lijkt me duidelijk, vooral dat het de verschillen tussen Paulus en de joodse christen o.l.v. Jacobus wat probeert af te vlakken.