The Golden Compass

The Golden Compass: ‘Beproeft alle dingen en behoudt het goede’

 

Donderdag 6 december ging de film ‘The Golden Compass’ in première in de Nederlandse bioscopen. De film zorgde voor een ware controverse in de Verenigde Staten, omdat het atheïsme erin gepromoot zou worden. Christelijke groeperingen riepen ouders dan ook op hun kinderen niet toe te staan de film te bekijken.

 

Het gaat hier om het eerste deel uit de trilogie ‘His Dark Materials’ van Philip Pullman. Het verhaal centreert zich rond de 12-jarige Lyra die leeft in een universum dat parallel loopt aan het onze. Anders dan in ons universum, lopen de zielen van de mensen met hen mee in de vorm van een dier, daemon genoemd. Aan het hoofd van dit universum staat het Magisterium, een totalitaire organisatie. Het Magisterium, ook wel Autoriteit genoemd,  ontvoert kinderen om hen af te snijden van hun ziel en dus hun vrije wil met het doel de wereld te vrijwaren van mondige, nieuwsgierige mensen.  

 

Films waar zoveel ophef over gemaakt wordt, maken mij alleen maar nieuwsgieriger, dus toog ik in het weekend naar de bioscoop om eens met eigen ogen te aanschouwen waar men zich nu zo druk over maakte. De bovenstaande beschrijving van de film doet al een beetje vermoeden dat ik van een koude kermis thuis kwam: in de hele film wordt niet eenmaal van God en kerk gerept, hoewel het voor de volwassen kijker wel duidelijk is dat het Magisterium de katholieke kerk moet voorstellen. Voor kinderen echter, is ‘The Golden Compass’ gewoon een verhaal van een jonge held die erin slaagt iets wat in eerste instantie onoverwinnelijk lijkt te overwinnen. Kinderen kunnen zich met deze held identificeren en er kracht uit putten voor eigen problemen in het leven. In dat opzicht wijkt ‘The Golden Compass’ niet af van Harry Potter, Lord of the Rings en The Chronicles of Narnia: The Lion, the witch and the wardrobe. Ook in deze films overwint de held (in de laatstgenoemde film meerdere helden) het kwaad. Maar dat het kwaad dit keer de vorm aanneemt van een op de katholieke kerk gelijkende organisatie, daar zijn de christenen natuurlijk niet zo blij mee. Vandaar dan ook de oproep aan ouders om de film te boycotten. Kennelijk zien de christenen de ironie hiervan niet in. De christenen doen nu namelijk precies hetzelfde wat het Magisterium ook doet: de vrije wil van de burgers inperken.

 

Feitelijk is de film, naar mijn mening, dan ook helemaal geen pleidooi voor het atheïsme, maar een pleidooi voor het recht van de mens om op onderzoek uit te mogen gaan en eigen keuzes te mogen maken. Dat de zoektocht van de mens naar de waarheid uitmondt in het atheïsme, is een conclusie die door de christenen zelf wordt getrokken. Onbedoeld suggereren christenen nu zelf dat het gebruiken van je verstand niet kan samengaan met het geloof in God en dat is een suggestie die ik alleen maar kan toejuichen.